تصویب ۲۵ قرارداد پژوهشی و فناورانه در معاونت علمی ریاست جمهوری

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، نشست مشترک معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با مدیران پارک‌های علم و فناوری سراسر کشور، با هدف تعامل و هم‌افزایی برای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان در استان‌ها، در محل معاونت علمی برگزار شد. تورج امرایی، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، در این نشست با تأکید بر تحول مفهوم «محصول دانش‌بنیان» در یک دهه اخیر، گفت: تا یک دهه پیش، محصول دانش‌بنیان تنها به عنوان یک نمونه آزمایشگاهی در ذهن افراد تداعی می‌شد. اما امروز، محصول دانش‌بنیان که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان خلق می‌شود، کالایی پیشرفته و دارای فناوری بالاست.

وی افزود: هر محصول با فناوری پیشرفته که در اطراف خود می‌بینید و ساخت ایران است، به احتمال زیاد دانش‌بنیان است یا قبلاً یک محصول دانش‌بنیان بوده است. این محصولات شامل داروهای پیشرفته برای بیماری‌های صعب‌العلاج، انواع توربین‌های مقیاس بزرگ مورد استفاده در صنعت، و سامانه‌های پیشرفته در حوزه فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال است که در زندگی روزمره مردم و شهرهای کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امرایی تأکید کرد: عدم وجود محصول دانش‌بنیان می‌تواند گوشه‌ای از صنعت و زندگی عادی مردم را مختل کند.

قانون جهش تولید، ظرفیتی که مغفول مانده است

به گفته معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، قانون جهش تولید دانش‌بنیان مصوب سال ۱۴۰۲، ظرفیت بسیار خوبی برای توسعه زیست‌بوم علم و فناوری کشور است، اما متأسفانه این قانون به خوبی در کشور به کار گرفته نشده است.

وی با ارائه آماری از سال گذشته، بیان کرد: از ظرفیت قانون جهش تولید دانش‌بنیان حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان طرح و قرارداد مصوب شد که بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان آن منجر به قرارداد شده است.

امرایی توضیح داد: این میزان،تسهیلات پرداختی نبوده و از منابع مستقیم معاونت نیز استفاده نشده است، بلکه حاصل بهره‌گیری از ظرفیت‌های مواد ۱۰، ۱۱ و ۱۳ همین قانون است که امکانات حمایتی و تسهیلاتی را برای شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم می‌آورد.

ضرورت تعامل نزدیک با پارک‌های علم و فناوری

امرایی در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت تعامل نزدیک میان معاونت علمی و پارک‌های علم و فناوری تأکید کرد و گفت: پارک‌های علم و فناوری ظرفیت بسیار خوبی هستند و گستردگی آن‌ها در جغرافیای ایران بسیار قابل توجه است. همچنین بازوهای اجرایی و سیاست‌گذاری خوبی در استان‌ها به کمک این پارک‌ها ایجاد شده است. بدون استفاده از پارک‌های علم و فناوری، فعال‌سازی ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان ممکن نخواهد بود.

این مقام مسئول با اشاره به تفاهم‌نامه‌ای که اخیراً با تعدادی از پارک‌ها منعقد شده است، مطرح کرد: این تفاهم‌نامه یک برداشت مشترک میان معاونت علمی و پارک‌ها است که ذیل قانون جهش صورت گرفته است.

تمرکززدایی، رویکرد دولت چهاردهم

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان همچنین رویکرد دولت چهاردهم را «تمرکززدایی» خواند و اظهار داشت: این راه جز از طریق تکیه و اطمینان به ظرفیت‌های استان‌های کشور ممکن نیست. تعداد زیادی واحد فناور در پارک‌ها داریم که برخی از آن‌ها علاقمند هستند به شرکت‌های دانش‌بنیان تبدیل شوند. در این مسیر، ما و پارک‌ها باید بازوی حمایتی آن‌ها باشیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بر اساس یکی از بندهای تفاهم‌نامه مشترک همکاری میان معاونت علمی و پارک‌های علم و فناوری، باید سازماندهی در پارک‌ها صورت گیرد، ظرفیت‌های استان شناسایی شود و از توسعه و ارتقا آن‌ها حمایت کنیم. برنامه‌ای که در نظر گرفته شده است، دارای جدول زمانی و گزارش عملکرد است و برنامه باز نیست.

توسعه شهرک‌های صنعتی؛ از پیشرفت‌های جزئی تا چالش‌های جدی

به گزارش ویکی تک پلاس، صدور اسناد مالکیت در شهرک‌ها و نواحی صنعتی یکی از ضرورت‌های مهم برای تثبیت حقوق سرمایه‌گذاران و تضمین امنیت سرمایه‌گذاری است. طبق بند ۴ ماده واحده قانون اصلاح قانون تاسیس شرکت شهرک‌های صنعتی ایران و مواد ۱۲ و ۱۳ آئین‌نامه اجرایی، شرکت‌های تابعه استانی موظف به انتقال قطعی سند عرصه به متقاضیان هستند. با این وجود، روند صدور این اسناد همچنان کند و ناکافی است؛ هرچند گزارش‌ها حکایت از صدور سند برای ۸۷ درصد از اراضی به مساحت بیش از ۱۳۴ هزار هکتار دارد، اما این آمار نشان‌دهنده توقف یا کندی در بخش قابل توجهی از اراضی است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که تنها در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۴۶۴ هکتار سند ثبتی و ۴۴۶۲ هکتار سند تفکیکی اخذ شده که با توجه به گستردگی شهرک‌ها و نواحی صنعتی، این اعداد در قیاس با نیازهای واقعی بسیار کم به نظر می‌رسد. ضعف در هماهنگی‌ها، کمبود نیروی متخصص در دفاتر ثبت اسناد و فرآیندهای پیچیده اداری باعث شده‌اند سرمایه‌گذاران در بسیاری از مناطق با مشکلات و تأخیرهای طولانی در دریافت اسناد مواجه باشند که این موضوع امنیت حقوقی آنها را به خطر می‌اندازد.

در حوزه توسعه مناطق ویژه اقتصادی که می‌توانستند به‌عنوان موتور محرک رشد اقتصادی و صنعتی عمل کنند، سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران مسئول ایجاد و بهره‌برداری از ۱۱ منطقه مصوب به مساحت حدود ۸۵۰۰ هکتار است. اما به‌رغم وعده‌ها و برنامه‌ها، تنها ۷ منطقه توانسته‌اند فعالیت خود را شروع کنند و بقیه یا هنوز در مرحله برنامه‌ریزی‌اند یا با مشکلات جدی در اجرای طرح‌ها روبرو هستند. حجم سرمایه‌گذاری ۷۳۳۷ میلیارد ریالی و اشتغالزایی برای ۳۴۰۵ نفر در این مناطق، به وضوح نشان می‌دهد که ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه این مناطق هنوز به بهره‌برداری کامل نرسیده‌اند و نیازمند تسریع و رفع موانع اجرایی هستند.

در بخش واحدهای کارگاهی که نقش کلیدی در جذب سرمایه‌های خرد و اشتغال‌زایی دارند، وضعیت چندان مطلوب نیست. اگرچه تعداد ۸۵۷۸ واحد کارگاهی و صنفی احداث شده، اما فقط حدود نیمی از آنها فعال هستند و این آمار بیانگر ضعف در مدیریت، مشکلات مالی، کمبود بازار فروش و عدم حمایت‌های کافی از این بخش است. این ناکامی‌ها موجب شده است تا فرصت‌های فراوان برای توسعه صنعتی در بخش‌های کوچک و متوسط از دست برود و سرمایه‌گذاران خرد یا مجبور به ترک بازار شوند یا با مشکلات عدیده دست و پنجه نرم کنند.

فضای سبز در شهرک‌ها و نواحی صنعتی به عنوان یکی از عوامل مهم در بهبود محیط زیست و افزایش رضایت سرمایه‌گذاران و نیروی کار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود کاشت بیش از ۱۷ هزار اصله درخت و توسعه شبکه‌های آبیاری تحت فشار، اما مشکلاتی از جمله محدودیت منابع آبی، ضعف در نگهداری و نبود منابع مالی پایدار، موجب شده تا فضای سبز در بسیاری از شهرک‌ها به صورت ناکافی و غیرمستمر توسعه یابد. عدم توجه جدی به حفظ و نگهداری این فضاها می‌تواند در درازمدت بر کیفیت محیط کاری و جذب سرمایه‌گذاران اثر منفی بگذارد.

به طور کلی، اگرچه سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در چند سال اخیر اقداماتی در جهت صدور اسناد مالکیت، توسعه مناطق ویژه اقتصادی، حمایت از واحدهای کارگاهی و بهبود فضای سبز انجام داده است، اما ضعف در هماهنگی‌های بین‌دستگاهی، کندی روند اجرایی، کمبود منابع و سیاستگذاری‌های ناکارآمد همچنان مانع پیشرفت واقعی و پایدار این بخش‌ها شده است. بدون اصلاح ساختارهای اداری، افزایش شفافیت و تسهیل فرایندها، امیدی به جذب سرمایه‌های کلان و توسعه صنعتی کشور در مقیاس گسترده وجود ندارد.

اجرای ۲۰ طرح دارویی به ارزش ۲.۵ میلیارد در دستور کار معاونت علمی/ورود ۳ قلم داروی مبتنی بر نانو به بازار

به گزارش ویکی تک پلاس، دکتر سعید سرکار در نشست خبری امروز که در معاونت علمی برگزار شد، گزارشی در زمینه‌های فناوری راهبردی اظهار کرد: مرکز توسعه فناوری رسالت مهمی بر عهده دارد. وقتی از فناوری‌های راهبردی صحبت می‌کنیم، مشخص است که موضوع درباره چه فناوری‌هایی است؛ فناوری‌هایی که نوظهور و تحول‌آفرین هستند و به عنوان پلتفرمی برای بسیاری از فناوری‌ها و محصولات زیرمجموعه آن‌ها عمل می‌کنند.

وی با بیان اینکه این فناوری‌ها می‌توانند برای صنایع مختلف، ایجاد گلوگاه کنند و در نهایت یک عرصه صنعتی را زمین‌گیر سازند، ادامه داد: برای نمونه، صنایع پتروشیمی که صنایع چند ده میلیارد دلاری محسوب می‌شوند، در صورتی که به کاتالیست دسترسی نداشته باشند، کل صنعت متوقف خواهد شد. بازار کاتالیست حدود ۶۰۰ میلیون دلار است، اما این فناوری تحت تحریم قرار داشت و خوشبختانه توانستیم آن را در کشور توسعه دهیم و یک صنعت بزرگ را به پیش ببریم.

سرکار با تاکید بر اینکه فناوری‌های راهبردی می‌توانند گلوگاه‌هایی برای صنایع بزرگ ایجاد کنند، یادآور شد: فناوری‌های راهبردی فناوری‌هایی هستند که تاب‌آوری کشور را افزایش داده و آسیب‌پذیری آن را کاهش می‌دهند. این فناوری‌ها باعث کاهش میزان ارزبری کشور و کاهش وابستگی به ارزهای خارجی می‌شوند که موضوع بسیار مهمی برای کشور است. ما این فناوری‌ها را به عنوان فناوری‌های راهبردی معرفی کرده‌ایم که می‌توانند بحران‌ها و آسیب‌های کشور را کاهش دهند.

رئیس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی با بیان اینکه در مرکز توسعه فناوری چهار ستاد نانو و میکرو، ستاد بیو و سلامت، ستاد علوم شناختی و ستاد گیاهان دارویی و طب سنتی مستقر شده‌اند، خاطرنشان کرد: اگر توجه کنید، سه ستاد از این چهار ستاد در حوزه سلامت فعالیت‌های گسترده‌ای دارند؛ به طوری که ستاد بیو و سلامت، ۱۰۰ درصد ماموریتش در حوزه سلامت، دارو و طب سنتی است. علوم شناختی در حوزه سلامت روان فعالیت می‌کند و مباحث شناختی که امروزه در جهان اهمیت فراوانی دارد، مانند جنگ‌های شناختی، از جمله موضوعات مورد توجه این حوزه است.حوزه نانو نیز در سلامت نقش بسیار مهمی دارد.

سرکار تاکید کرد: امروز حدود ۳۴۰ تا ۳۵۰ محصول سلامت را بر پایه تکنولوژی نانو در کشور داریم که بازار خوبی نیز برای آن وجود دارد و بخشی از این محصولات خوشبختانه به خارج از کشور صادر می‌شود.

رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی درباره پیشرفت‌های حوزه دارویی بر پایه نانوتکنولوژی گفت: در یک سال گذشته سه قلم داروی مبتنی بر نانوتکنولوژی وارد بازار شده است که برای درمان سرطان خون، سرطان پانکراس و عفونت‌های قارچی حاد مورد استفاده قرار می‌گیرند. میزان واردات این داروها سالانه حدود ۶.۵ میلیون دلار بوده است.

وی ادامه داد: داروی درمان سرطان خون که به نام «میدستاورین» شناخته می‌شود، داروی درمان سرطان پانکراس که اکنون در کشور تولید می‌شود و داروی تزریقی لیپوزومال که برای عفونت‌های قارچی حاد کاربرد دارد، از جمله این داروها هستند.

رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی با اشاره به قیمت بالای این داروها در گذشته اظهار کرد: این داروها در گذشته با قیمت‌های گزافی مانند ۸۰۰ دلار تا ۱۲۰۰ یورو برای هر دوز وارد کشور می‌شدند و تنها اقشار ثروتمند قادر به استفاده از آن بودند.

وی افزود: اما اکنون که این داروها در داخل کشور تولید می‌شوند، قیمت آنها به حدود ۳۰ دلار رسیده که کاهش ۳۵ برابری قیمت را نشان می‌دهد. این موضوع عدالت در سلامت را محقق می‌کند و باعث می‌شود تمامی اقشار جامعه به این داروها دسترسی داشته باشند.

سرکار تاکید کرد: وقتی فناوری در کشور توسعه پیدا می‌کند، نه تنها وابستگی به خارج کاهش می‌یابد، بلکه قیمت‌ها نیز به شدت کاهش یافته و آحاد جامعه از آن بهره‌مند می‌شوند.

وی درباره سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری، توضیح داد: سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری بازدهی ده‌ها برابری دارد؛ هرچه فناوری پیشرفته‌تر باشد، تفاوت قیمت‌ها بیشتر و ارزش سرمایه‌گذاری بالاتر خواهد بود.

رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی درباره برنامه‌های امسال گفت: امسال ۲۰ طرح توسعه فناوری در حوزه دارویی کلید خورده است که هدف آن توسعه داروهای نوین و کیت‌های تشخیصی مرتبط با سرطان‌های گوارشی و هپاتیت است. ارزش این پروژه‌ها حدود ۲.۵ میلیارد تومان برآورد شده است.

وی افزود: زمان به ثمر رسیدن کیت‌های تشخیصی معمولاً یک سال است، اما فرآیند تولید دارو تا رسیدن به بازار چهار تا پنج سال طول می‌کشد.

رفع ابهام در حوزه داروهای گیاهی 

رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی درباره فعالیت‌ها در حوزه گیاهان دارویی توضیح داد: دو ماموریت مهم به مجموعه‌های مرتبط واگذار شده است؛ اول افزایش اثربخشی داروهای گیاهی با استفاده از فناوری‌های نوظهور مانند نانو بایو. مثلاً جذب سیلیمارین و کروکامین وقتی به شکل نانو درمی‌آید تا ۱۰۰ برابر افزایش می‌یابد.

وی افزود: کپسول نانو کورکومین که جذب آن در بدن ۱۰۰ برابر بیشتر از کورکومین معمولی است، اکنون در کشور تولید و صادر می‌شود.

رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی ادامه داد: دومین هدف ما استانداردسازی و انجام آزمون‌های بالینی بر روی ادعاهای اثربخشی داروهای گیاهی و طب سنتی است تا این ابهامات برطرف شود و با شواهد مستند بهداشت ارائه شود.

وی درباره همکاری‌ها در حوزه هوش مصنوعی در سلامت گفت: با همکاری تنگاتنگ وزارت بهداشت و معاونت علمی، به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه سلامت دنبال می‌شود تا دقت و سرعت در خدمات درمانی افزایش یابد.

هوش مصنوعی در سلامت

سرکار با بیان اینکه هدف ما این است که بتوانیم هزینه‌ها را کاهش دهیم و در عین حال عدالت را با استفاده از هوش مصنوعی پیاده کنیم، گفت: هوش مصنوعی در حوزه سلامت به ویژه در زمینه تشخیص، نقش بسیار مهمی دارد. این فناوری می‌تواند به عنوان دستیار و کمک تشخیصی در حوزه‌هایی مانند رادیولوژی، پاتولوژی و دیگر زمینه‌هایی که تشخیص در آنها انجام می‌شود، به کار گرفته شود تا سرعت و دقت تشخیص‌ها افزایش یابد. این موضوع کلیدی و حیاتی است.

وی ادامه داد: همچنین استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت نظام سلامت می‌تواند اثربخشی بالایی داشته باشد، ریسک‌ها را کاهش دهد، دقت را افزایش دهد و هزینه‌ها را پایین بیاورد. برای مثال، در حال حاضر در بخش‌های ICU و CCU موظفیم برای هر یک یا دو بیمار، یک پرستار متخصص داشته باشیم تا به طور مستمر علائم حیاتی بیمار را نظارت کند و در صورت بروز شرایط بحرانی، فوراً رسیدگی کند. این موضوع باعث می‌شود هزینه‌های بستری بسیار بالا رود.

رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی معاونت علمی اظهار کرد: در حالی که در بسیاری از مراکز، تجهیزات کامل و تخت‌های ICU آماده است، اما به دلیل کمبود پرستار متخصص، فقط حدود ۵۰ درصد ظرفیت تخت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر نظارت بر بیماران و علائم حیاتی آن‌ها را به هوش مصنوعی بسپاریم، هوش مصنوعی می‌تواند هرگونه اختلال را سریع تشخیص داده و هشدار لازم را به پرستاران اعلام کند. در نتیجه، به جای نیاز به ۸۰ پرستار متخصص برای هشتاد بیمار، با کمک هوش مصنوعی می‌توان مدیریت را به گونه‌ای انجام داد که به هشت پرستار متخصص نیاز باشد؛ چرا که همه بیماران دچار بحران نمی‌شوند و هوش مصنوعی نقش هشداردهنده و حتی توصیه‌کننده اقدام‌های لازم برای حفظ جان بیمار را دارد.

وی ادامه داد: از این رو، هوش مصنوعی می‌تواند در تصمیم‌گیری مدیران بیمارستان‌ها و سیاست‌گذاران حوزه سلامت نقش کلیدی ایفا کند و تحولات اساسی در نظام سلامت ایجاد کند.

به گفته سرکار، پیش‌بینی می‌شود با بهره‌گیری از این فناوری بتوانیم ۳۰ تا ۴۰ درصد هزینه‌های سلامت را کاهش دهیم. این کاهش هزینه‌ها هم ناشی از جبران کمبود نیروی انسانی متخصص است و هم به کاهش خسارت‌ها و هزینه‌های بیمه‌ای ناشی از اقدامات درمانی و خسارت‌های وارد شده کمک می‌کند.

وی یادآور شد: از طرفی، هوش مصنوعی می‌تواند به تشخیص زودرس بیماری‌ها، مانند سرطان کمک کند و از رسیدن بیماران به مراحل بحرانی جلوگیری کند. بنابراین، این فناوری می‌تواند تحولات بزرگی در نظام سلامت ایجاد کند.

به گفته وی، سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز هوش مصنوعی را در صدر ماموریت‌های خود قرار داده و کاربردهای آن در زمینه‌های مختلف به ویژه حوزه سلامت را در اولویت قرار داده است. در حال حاضر، با حکم وزیر بهداشت، شورایی متشکل از معاون علمی رئیس‌جمهور و اینجانب تشکیل شده که در وزارت بهداشت فعالیت دارد و در زمینه هوشمندسازی نظام ارجاع سلامت و به‌کارگیری هوش مصنوعی در این حوزه مشغول به کار است.

سرکار با بیان اینکه ما در دو لایه مختلف فعالیت می‌کنیم، یکی از آنها در حوزه بهداشت که از خودمراقبتی و بهداشت خانواده آغاز می‌شود و شامل مشاوره‌های هوش مصنوعی به مردم در زمینه بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون است و دیگری در حوزه درمان که هدف آن سه بیماری اصلی است که بیشترین فشار اقتصادی و اجتماعی را به جامعه وارد می‌کنند؛ این سه بیماری شامل بیماری‌های قلبی، سرطان و بیماری‌های کلیوی است.

وی ابراز امیدواری کرد که پس از آماده شدن سامانه نظام ارجاع هوشمند، اجرای پایلوت آن در یک یا دو استان آغاز شود و در صورت موفقیت، به تدریج در سراسر کشور گسترش یابد. طبیعتاً این پروژه‌ها زمان‌بر هستند، اما باید شروع شوند تا از روند جهانی عقب نمانیم و بتوانیم از هوش مصنوعی بهره‌مند شویم.

رئیس مرکز فناوری‌های راهبردی معاونت علمی ریاست‌جمهوری موضوع مطرح دیگر در این مرکز را بحث استفاده از هوش مصنوعی در تجهیزات پزشکی دانست و گفت: همچنین در آینده، هوش مصنوعی در فرمولاسیون دارو نقشی اساسی خواهد داشت؛ جایی که سرعت تولید دارو افزایش یافته و هزینه‌ها بسیار کاهش خواهد یافت. در حال حاضر، فرمولاسیون دارو فرآیندی طولانی است که سال‌ها زمان می‌برد، اما پیش‌بینی می‌شود هوش مصنوعی بتواند این زمان را به شدت کاهش دهد و داروهای اثربخش و متعددی را با هزینه کمتر به بازار عرضه کند. همچنین در آینده نزدیک، پزشکی شخصی‌سازی شده بر اساس اطلاعات ژنتیکی هر فرد، با کمک هوش مصنوعی به واقعیت خواهد پیوست و درمان‌های دقیق‌تر و مؤثرتری ارائه خواهد شد.

نقش آفرینی دانش بنیان‌ها در گذر از خام فروشی و توسعه اقتصادی کلید خورد

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‎‌بنیان ریاست‌جمهوری، حسین افشین با بیان اینکه تحول در زیست‌بوم فناوری و نوآوری و عبور از خام‌فروشی، نیازمند تغییر رویکردهای سنتی و هم‌افزایی ظرفیت‌های ملی است، تصریح کرد: بر همین اساس، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری با اتکا به دستورالعمل حمایت از توسعه زنجیره‌های ارزش راهبردی و عبور از خام فروشی (مصوب کارگروه دائمی شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان در بهمن‌ماه ۱۴۰۳)، سازوکاری نوین را برای تجمیع حمایت‌های دولتی با سرمایه‌گذاری بنگاه‌های بزرگ و مشارکت فعال شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی کرده است.

او ادامه داد: در این برنامه که پیشتر وعده آن در اختتامیه پتروفن تحت عنوان «ایجاد هلدینگ نوآوری» داده شد، ما به‌جای حمایت‌های پراکنده، به سمت تجمیع ظرفیت‌های حمایتی معاونت علمی با سرمایه‌گذاری بنگاه‌های بزرگ و بازارسازی هدفمند حرکت کرده‌ایم. رویکرد ما ایجاد یک محیط مشارکتی و برابر میان شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع بزرگ است تا این شرکت‌ها نه تنها جذب یا تضعیف نشوند، بلکه به بازیگران اصلی در تکمیل زنجیره‌های ارزش راهبردی تبدیل شوند.

به گفته این مقام مسئول، در این چارچوب، مدل «پیشران نوآوری زنجیره» را به‌کار گرفتیم تا بنگاه‌های بزرگ با سهم بازار قابل توجه، نقش مدیریت زنجیره، هدایت فناوری و سرمایه‌گذاری مشترک را ایفا کنند و شرکت‌های دانش‌بنیان نیز به‌عنوان توسعه‌دهندگان فناوری در کنار این شرکت‌های پشیران، حلقه‌های مفقوده زنجیره را تکمیل کنند. این الگو به ما امکان می‌دهد که با توسعه فناوری‌های بومی، رفع گلوگاه‌های صنعتی، کاهش ارزبری و افزایش ارزش‌افزوده داخلی، اقتصاد دانش‌بنیان کشور را به سطحی راهبردی ارتقا دهیم.

معاون علمی رئیس‌جمهور در خصوص ساز و کار اجرایی این برنامه گفت: در این مدل معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری و دیگر دستگاه‌های عضو کارگروه بسته‌های حمایتی خود را در راستای ارتقای هرچه بیشتر عملکرد این برنامه تجمیع خواهند کرد و با ارائه مشوق‌هایی در قالب تأمین مالی، اعتبار مالیاتی و تسهیل فرایندهای قانونی و مقرراتی از اجزای مختلف این زنجیره حمایت خواهند کرد.

افشین خاطرنشان کرد: نمونه بارز این رویکرد، انتخاب زنجیره پرورش ماهی در قفس به‌عنوان نخستین پروژه پایلوت این برنامه است. تولید پروتئین حیوانی در ایران سال‌هاست با چالش‌های اقلیمی، محدودیت مراتع و وابستگی به واردات نهاده مواجه بوده است. در حالی که کشور ما ظرفیت گسترده‌ای در تولید آبزیان دریایی دارد و این امر می‌تواند ضمن کاهش فشار بر منابع داخلی، به سلامت جامعه و توسعه صادرات کمک کند. در برنامه ششم توسعه، تولید ۲۰۰ هزار تن ماهی در دریا هدف‌گذاری شد، اما طبق آمار رسمی سازمان شیلات، تاکنون کمتر از ۵ درصد این هدف محقق شده است، در حالی که برخی کشورهای منطقه به این سطح از تولید دست یافته یا حتی از آن عبور کرده‌اند.

به گفته او، به همین منظور، در جلسه اخیر کارگروه دائمی شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان، شرکت فناوری هوشمند صنایع سلامت پاسارگاد (وسترا) برای یک دوره سه ساله به‌عنوان پیشران زنجیره پرورش ماهی در قفس انتخاب شد تا مدیریت زنجیره، تدوین نقشه راه توسعه فناوری، سرمایه‌گذاری مشترک و تعریف نیازهای فناورانه را بر عهده گیرد. همچنین، شرکت «راموز» به‌عنوان توسعه‌دهنده فناوری زنجیره تعیین شد تا زیرساخت‌های اجرایی، پلتفرم‌های بهره‌برداری و مدل‌های کسب‌وکار فناورانه را توسعه دهد.

معاون علمی رئیس‌جمهور با بیان اینکه بر اساس این مصوبه، حداقل ۱۰ شرکت دانش‌بنیان واجد شرایط در محورهای کلیدی مانند تولید مولد، خوراک، سیستم‌های هوشمند مدیریت، فرآوری صادرات‌محور و زیست‌فناوری دریایی مورد حمایت قرار خواهند گرفت، تصریح کرد: این اقدام، تنها یک پروژه بخشی نیست؛ بلکه نقطه شروعی برای پیاده‌سازی الگوی نوآورانه توسعه زنجیره‌های ارزش در صنایع راهبردی کشور است. همان‌طور که در دستورالعمل مذکور تصریح شده، ما باید با تمرکز بر حلقه‌های با ارزش افزوده بالا، اتکا به فناوری‌های داخلی و سرمایه‌گذاری هدفمند، مسیر اقتصاد ملی را از خام‌فروشی به سمت تولید فناورانه و رقابتی تغییر دهیم. این مدل در آینده به سایر صنایع راهبردی همچون برق و میکروالکترونیک، خودروهای برقی، ماشین‌سازی، صنایع پایین‌دستی نفت و گاز و معدن نیز تعمیم خواهد یافت.

این مقام مسئول در پایان خاطرنشان کرد: امروز پیام ما به بازیگران زیست‌بوم دانش‌بنیان کشور این است که نقش شما دیگر محدود به حاشیه بازار نیست. این برنامه شما را به قلب زنجیره‌های ارزش کشور می‌برد؛ جایی که می‌توانید فناوری خلق کنید، بازار بسازید و اقتصاد ایران را به سطحی شایسته از توانمندی و استقلال فناورانه برسانید.

از بذرهای مقاوم تا آب‌شیرین‌کن‌های پیشرفته؛ نقشه راه فناورانه نجات منابع آبی کشور

به گزارش ویکی تک پلاس، میزان منابع آب تجدیدپذیر سالانه در ایران حدود ۸۰ تا ۱۲۸ میلیارد متر مکعب است که از این میزان نهایتا حدود ۹۰ درصد از آب برداشتی تجدیدپذیر، مصرف می‌شود که فراتر از آستانه‌ای است که توسط WRI و معیارهای بین‌المللی مشخص می‌شود. طبق این معیار بین‌المللی میزان برداشت آب‌های تجدید پذیر حدود ۴۰ درصد است.

همچنین بررسی میانگین مصرف آب در تهران نشان می‌دهد که مصرف حدود ۷۰ درصد شهروندان بیش از استاندارد (بالای ۱۳۰ لیتر) روزانه است. میزان مصرف آب بخش کشاورزی نیز حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیارد متر مکعب در سال گزارش شده که معادل بیش از ۹۰ درصد از کل مصرف کشور است. بطور کلی بخش شهری حدود ۹ میلیارد و صنعتی حدود ۳.۷ میلیارد متر مکعب در سال آب مصرف می‌کنند.

از سوی دیگر منابع زیرزمینی با سرعتی بالا کاهش یافته‌اند، با حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب کسری سالانه و ۳۲۰ هزار چاه غیرمجاز. اینها بخش مهمی از بحران‌ آب در کشور به شمار می‌رود که پیامد آن پدیده مخرب فرونشست زمین است که به‌دلیل افت منابع زیرسطحی، زمین زیر پای ما را تحت تأثیر قرار داده است.

ایران در پنجمین سال متوالی خشکسالی قرار دارد و بارش در ۴ ماهه اخیر امسال نسبت به میانگین بلندمدت ۴۰ درصد کاهش یافته است. مخازن اصلی سدهای تغذیه‌کننده تهران مانند سد امیرکبیر با افت تا ۵۸ درصد نسبت به سال گذشته مواجه شده‌اند؛ سایر سدها همچون لار (۳۴٪)، لتیان و ماملو (۴۷٪)، طالقان (۳۲٪) نیز کاهش شدیدی را تجربه کرده‌اند.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که مخازن جمعاً تنها ۱۴ درصد ظرفیت در تابستان ۲۰۲۵ را در خود ذخیره دارند. دماهای بی‌سابقه تا بالاتر از ۵۰ درجه سانتی‌گراد، فشار بر منابع آب و برق را دوچندان کرده و این همه موجب شده تا مقیاس مصرف آب را به حد قطره کاهش داده است.

موج‌های گرمای شدید، خشکسالی‌ طولانی‌مدت و افزایش تبخیر تا حدود ۷۰ درصد از بارش کشور در برخی مناطق به این بحران دامن زده است.در کنار آن، به گفته کارشناسان سوء‌مدیریت و ساختار ناپایدار حکمرانی نیز حاکم است. بیش از۲۰۰ هزار چاه غیرمجاز و برداشت بیش از حد از آب زیرزمینی باعث افت سطح سفره‌ها و نشست زمین شده است. مدیریت ضعیف و اجرای ناکافی قوانین مصرف‌آب را افزایش داده است.

به این موارد باید کشاورزی ناکارآمد را نیز اضافه کرد؛ مصرف نابرابر و بی‌رویه آب در کشاورزی، کشت محصولات پرآب‌بر در مناطق خشک، و انتقال نامناسب منابع آبی به نفع کشاورزی صنعتی، به عامل اصلی بحران مطلق آب کشور تبدیل شده است. این وضعیت کم بارشی و سوء مدیریت موجب شده که احتمال وقوع خطر «روز صفر» آب در کشور افزایش یابد.

از این رو ایران با بحرانی عمیق و چندوجهی روبروست؛ خشکسالی مداوم، ساختار حکمرانی ناکارآمد، مصرف بی‌بازده در کشاورزی و برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی. بدون اصلاحات جدی در مدیریت آب، اولویت‌دهی مجدد به کشاورزی آبی و ایجاد انگیزه‌های سازگار با منابع، وضعیت به شدت خطرناک‌تر خواهد شد.

فناوری‌هایی برای کاهش خسارات تنش آبی

در این میان فناوران دنیا، فناوری‌ها و نوآوری‌های علمی و فنی را به کشورهایی مثل ایران معرفی می‌کنند تا در برابر تنش آبی (Water Stress) تاب‌آورتر شوند. این فناوری‌ها را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد:

فناوری‌های نوین در کشاورزی

کشاورزی هوشمند (Smart Agriculture): که از جمله این فناوری‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

– استفاده از سنسورهای خاک و رطوبت برای تعیین دقیق زمان و میزان آبیاری
– اتوماسیون آبیاری مبتنی بر داده‌های اقلیمی و خاک
– سیستم‌های **GIS و GPS** برای پایش مزرعه و مدیریت منابع
– آبیاری قطره‌ای هوشمند و زیرسطحی که موجب صرفه‌جویی تا۵۰ درصد در مصرف آب نسبت به روش‌های سنتی و رساندن آب مستقیم به ریشه و کاهش تبخیر سطحی می‌شود.
– پهپادهای کشاورزی برای رصد سلامت گیاهان، سنجش کم‌آبی، و پخش موضعی کود یا آب و بهینه‌سازی مصرف منابع در مزرعه

اصلاح بذرها و گیاهان مقاوم به خشکی

استفاده از بذرهای اصلاح‌شده ژنتیکی که به تنش آبی و دمای بالا مقاوم هستند مانند بذرهای اصلاح‌شده گندم، جو، ذرت و برنج در کشورهای خشک

فناوری‌های نوین در تصفیه و بازیافت آب

– بازچرخانی و تصفیه فاضلاب (Wastewater Reuse)
– استفاده مجدد از آب خاکستری و فاضلاب تصفیه‌شده در آبیاری، صنعت، فضای سبز
– تصفیه غشایی، بیولوژیکی، و فناوری‌های UV برای پاک‌سازی آب مصرف‌شده

نمک‌زدایی آب دریا (Desalination)

با استفاده از فناوری‌های اسمز معکوس (RO)،الکترودیالیز یا MED در سواحل جنوبی ایران (بندرعباس، چابهار)، توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها در حال افزایش است.

فناوری‌های مدیریت و ذخیره‌سازی آب

– آبگیرهای هوشمند (Smart Water Harvesting)
– جمع‌آوری باران و رواناب سطحی از طریق حوضچه‌ها، تانکرهای ذخیره، سدهای کوچک محلی
– اتصال سیستم‌های ذخیره‌سازی به سنسورها برای مدیریت خودکار ذخیره و تخلیه
– سیستم‌های هشدار خشکسالی مبتنی بر داده
– استفاده از ماهواره‌ها و مدل‌های اقلیمی برای پیش‌بینی دوره‌های کم‌آبی، خشکسالی و بیلان آب
داده‌های پایش‌ شده برای مدیریت منابع در سطح منطقه‌ای

فناوری‌های شهری برای کاهش مصرف

– شیرآلات کم‌مصرف و هوشمند
– استفاده از شیرهای سنسوردار و فلاش‌تانک‌های دوزبانه در ساختمان‌ها برای کاهش مصرف تا ۳۰ تا ۵۰ در محیط‌های مسکونی و اداری
– کنتورهای هوشمند آب (Smart Water Meters)
– نظارت لحظه‌ای مصرف آب
– هشدار در صورت نشتی یا مصرف بیش از حد

فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و کلان‌داده

– مدلسازی هوشمند مصرف و منابع
– استفاده از هوش مصنوعی (AI) برای مدل‌سازی عرضه و تقاضای آب
– کلان‌داده (Big Data) برای تصمیم‌گیری در سطح منطقه‌ای و ملی
– پیش‌بینی خشکسالی و مدیریت منابع
– تحلیل روند بارش، دما، تبخیر و ذخایر برای تدوین سیاست‌های بلندمدت

نمونه‌هایی از اجرای فناوری‌های نوین در ایران

از سوی پژوهشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و بخش‌های صنعتی کشو برخی از مهمترین فناوری‌ها و راهکارها برای کاهش تنش آبی کشور توسعه و یا بومی‌ شده است. از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

سامانه تصفیه فاضلاب با غشاهای نانوساختار ایرانی

آب خاکستری” آب استفاده‌ شده‌ای است که برخلاف پساب سیاه به راحتی قابل بازیافت و استفاده مجدد است. آب سینک، پساب حمام و ماشین ظرفشویی و لباسشویی از جمله آب‌های خاکستری‌ هستند که پس از طی مراحل کوتاه و ساده قابل استفاده در آبیاری باغات، شستشو و فلاش تانک سرویس بهداشتی به شمار می‌روند. استفاده مجدد از آب خاکستری در واقع صرفه‌جویی در آب تصفیه شده است چرا که بدون استفاده از آب شیرین می‌توان نیازهای روزمره را رفع کرد. به جای استفاده از آب آشامیدنی در باغ از آبی استفاده می‌شود که معمولاً در فاضلاب رهاسازی می‌شود.

یکی از روش‌های تصفیه آب خاکستری استفاده از “غشاهای نانویی” است که با بهره‌مندی از ویژگی نانو ساختار سرامیکی خود، می‌توانند ذرات و عوامل آلاینده را از آب جداسازی کنند. این سامانه در دو مرحله میکروفیلتراسیون و اولترافیلتراسیون، پساب ورودی را تصفیه و آب را برای استفاده مجدد به سیستم باز می‌گرداند. در مرحله میکروفیلتراسیون، چربی‌ها، شوینده‌ها و دیگر درشت مولکول‌ها و همچنین تا حدود زیادی میکروب‌ها و میکروارگانیسم‌ها و در مرحله اولترافیلتراسیون تمامی میکروارگانیسم‌ها و حتی لاشه میکروارگانیسم ها از آب ورودی حذف می‌شوند.

تصفیه و بازچرخانی آب در صنعت و شهر

بازچرخانی آب به معنای بازیافت و استفاده مجدد از آب‌های استفاده شده است. استفاده مجدد از پساب و بازچرخانی پساب و استحصال پساب آنجایی دارای اهمیت می‌شود که با توجه به افزایش روز افزون جمعیت، کاهش نزولات جوی و خشکسالی در سالیان اخیر باعث کاهش سطح آب منابع زیر زمینی و کاهش منابع سطحی و تلاش برای استفاده از منابع آبی جدید شده است.

این سامانه از سوی محققان دانشگاه تهران و شرکت‌های دانش‌بنیان برای بازچرخانی آب در مجتمع‌های مسکونی، صنعتی و کشاورزی مبتنی بر نانوفیلتراسیون و اسمز معکوس توسعه داده شده است.

فناوری‌های بومی کاهش مصرف آب در بخش نیروگاهی

سیستم‌های خنک‌کن خشک (Dry Cooling) راهکاری برای کاهش مصرف آب در فرآیندهای صنعتی و کاهش اثرات زیست‌محیطی هستند. این سیستم‌ها با استفاده از انتقال حرارت غیرمستقیم از طریق کویل‌ها و هوای محیط، بدون نیاز به تبخیر آب، فرآیند خنک‌سازی را انجام می‌دهند.  برج‌های خنک‌کن خشک (Dry Cooling Towers) که به آنها کولینگ تاور مداربسته (Closed Circuit Cooling Tower) نیز گفته می‌شود، از جمله این سیستم‌ها هستند. در این سیستم‌ها، آب گرم از فرآیند صنعتی وارد کویل‌های فلزی فین‌دار شده و با هوای محیط تبادل حرارت می‌کند.

این فناوری در کشور توسعه داده شده و در نیروگاه‌های اصفهان و رامین اهواز با هدف استفاده از سیستم‌های خنک‌کن خشک (Dry Cooling) برای کاهش مصرف آب کاربردی شده است. بهره گیری از این فناوری موجب کاهش بیش از ۹۰ درصدی مصرف آب نسبت به سیستم‌های مرطوب شده است.

بومی‌سازی آب‌شیرین‌کن‌ها

دستگاه‌های آب شیرین‌کن دستگاه‌هایی هستند که با استفاده از روش‌های مختلف، املاح و ناخالصی‌ها را از آب شور یا آب با کیفیت پایین جدا کرده و آن را به آب قابل شرب یا مناسب برای مصارف دیگر تبدیل می‌کنند.

آب‌شیرین‌کن‌های اسمز معکوس (RO) یکی از دستاوردهای فناوری کشور است که از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان توسعه داده شد و با نصب آنها در سواحل جنوب کشور مانند بندرعباس، بوشهر، هرمزگان اقدام به تامین آب شرب کردند.

این سامانه‌ها با بومی‌سازی بیش از ۶۰ درصد موجب کاهش هزینه و همچنین کاهش اتکا به واردات شده است.

سامانه‌های خورشیدی آب‌شیرین‌کن (مقیاس روستایی) نیز از سوی جهاد دانشگاهی، دانشگاه صنعتی شریف توسعه داد شد و در روستاهای سیستان‌ و بلوچستان و هرمزگان نصب شده است. این سامامه‌ها با ترکیب فناوری‌های انرژی خورشیدی، تقطیر چندمرحله‌ای و فیلتر غشایی آب منطقه را تامین می‌کند.

سامانه‌های آبیاری هوشمند بومی

سیستم آبیاری هوشمند متصل به اینترنت اشیاء (IoT) از دیگر دستاوردهای فناوران کشور است که از ویژگی‌هایی چون کنترل از راه دور با موبایل، اتصال به سنسورهای رطوبت خاک، دما و هواشناسی و صرفه‌جویی ۳۰ تا ۵۰ درصدی در مصرف آب برخوردار هستند.

سامانه آبیاری زیرسطحی

این سامانه که در دانشگاه‌های ایران توسعه داده شده دارای ویژگی‌هایی چون طراحی لوله‌های سوراخ‌دار با قطر و چگالی مخصوص خاک‌های شور و خشک است و در استان‌های فارس، خراسان، مرکزی، کرمانشاه اجرا و نصب شده است.

کشت گیاهان مقاوم به خشکی و شوری

بذرهای اصلاح‌شده مقاوم به تنش آبی از دیگر دستاوردهای فناوران کشور است که در مؤسسه تحقیقات اصلاح بذر، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی به جامعه معرفی شد. این بذور شامل گندم، جو، ذرت، یونجه و کلزا با مقاومت بالا به خشکی است که نتایج آزمایشگاهی این بذور نشان داد که این بذور دارای رشد در شرایط آب شور با کاهش ۳۰ درصدی در مصرف آب هستند.

ابزارهای پایش منابع آبی و پیش‌بینی خشکسالی

از سوی فناوران پژوهشگاه هواشناسی و ژئوفیزیک سامانه پایش منابع آب زیرزمینی معرفی شد. این سامانه ترکیبی از داده‌های ماهواره‌ای، چاه‌های پایش و مدل‌سازی است و نقشه‌های ماهانه تنش آبی، افت سطح آب زیرزمینی، نشست زمین از خروجی‌های این سامانه است.

سامانه هشدار خشکسالی و تغییر اقلیم در کشاورزی

دانشگاه تربیت مدرس و مرکز تحقیقات هواشناسی کاربردی نیز سامانه هشدار خشکسالی را عرضه کردند. این سامامه دارای کاربردی چون پیش‌آگاهی برای کشاورزان و منابع طبیعی در استان‌های کم‌بارش است.

کنتورهای هوشمند آب

شرکت‌های دانش‌بنیان اقدام به توسعه کنتورهای هوشمند آب کردند و از قابلیت‌هایی چون پایش لحظه‌ای مصرف، هشدار نشتی، اخطار در مصرف غیرعادی برخوردار است. این کنتورها در تهران، مشهد، شیراز، اصفهان نصب و به بهره برداری رسیده است.

شیرآلات کم‌مصرف ایرانی

شرکت‌های فناور ایرانی این نوع شیرآلات را به بازار معرفی کردندو با نصب این شیرآلات می‌توان به کاهش مصرف تا ۵۰ درصد بدون افت فشار دست یافت.

ایران امروز با یکی از پیچیده‌ترین و شدیدترین بحران‌های آبی در تاریخ خود روبه‌روست؛ بحرانی چندوجهی که ریشه در ترکیبی از خشکسالی مداوم، تغییرات اقلیمی، مصرف بی‌رویه، ناکارآمدی ساختار حکمرانی منابع و ضعف در مدیریت دارد. میزان برداشت آب تجدیدپذیر کشور نه‌تنها بسیار بالاتر از استاندارد جهانی است، بلکه با فشار بی‌سابقه بر منابع زیرزمینی، فرونشست زمین، افت سطح سفره‌های آب و کاهش شدید ذخایر سدها، هشدارهایی جدی درباره آینده‌ی آب در ایران می‌دهد. در چنین شرایطی، خطر رسیدن به «روز صفر» آب ــ یعنی روزی که دیگر آبی برای برداشت وجود نداشته باشد ــ بسیار واقعی و نزدیک شده است.

با این حال، در دل این بحران، جرقه‌هایی از امید با توسعه فناوری‌های بومی و نوین دیده می‌شود. کشور با بهره‌گیری از سامانه‌های هوشمند آبیاری، تصفیه و بازچرخانی آب، شیرآلات کم‌مصرف، کشت بذرهای مقاوم، و توسعه آب‌شیرین‌کن‌های بومی، توانسته گام‌هایی مهم در راستای تاب‌آوری در برابر تنش آبی بردارد. نقش شرکت‌های دانش‌بنیان، پژوهشگاه‌ها، دانشگاه‌ها و همکاری بین‌بخشی در این مسیر بسیار کلیدی است.

با اولویت دادن به مدیریت پایدار منابع، اصلاح الگوهای مصرف، بهره‌گیری از فناوری، و تقویت حکمرانی علمی و شفاف در حوزه آب، ایران هنوز می‌تواند از دامنه‌ بحران بکاهد و به سوی آینده‌ای با ثبات‌تر در حوزه منابع آبی حرکت کند. اما بدون این اصلاحات، بحران آب نه‌تنها تهدیدی برای محیط زیست، که خطری مستقیم برای امنیت، اقتصاد، سلامت و زیست‌پذیری سرزمین‌مان خواهد بود.

دانش‌بنیان‌ها از پرداخت ضرایب حق بیمه قراردادها معاف شدند

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، کارگروه دائمی شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان، شیوه‌نامه جدیدی را با هدف ارائه معافیت از ضرایب حق بیمه قراردادها برای شرکت‌های دانش‌بنیان به تصویب رساند. این اقدام در راستای تفاهم‌نامه میان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری و سازمان تأمین اجتماعی صورت گرفته و گامی مهم در جهت تسهیل فعالیت‌های نوآورانه و کاهش هزینه‌های این شرکت‌ها محسوب می‌شود.

تورج امرایی، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، در این خصوص اظهار داشت: از سال ۱۳۹۷ حمایتی از شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز شده که بر اساس آن، این شرکت‌ها با رعایت شرایطی از پرداخت ضریب بیمه در قراردادها و فاکتورهای خود معاف می‌شوند.

وی هدف شیوه‌نامه جدید را شفاف‌سازی و به‌روزرسانی نحوه ارائه این معافیت خواند و گفت: این شیوه‌نامه، بر اساس ماده (۷) قانون جهش تولید دانش‌بنیان و بند ۱۹ بخشنامه تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه‌کاران سازمان تأمین اجتماعی (شماره ۱۲۱۰۱/۹۹/۱۰۰۰ مورخ ۲۰/‏۱۲/‏۱۳۹۹‬ به تصویب رسیده است. بر این اساس، شرکت‌های دانش‌بنیانی که قراردادهای پیمانکاری آن‌ها در حوزه‌های دانش‌بنیان باشد و مورد تأیید معاونت علمی قرار گیرد، از پرداخت ضرایب حق بیمه برای مبالغ تأیید شده قراردادها و فاکتورهای خود معاف خواهند شد.

به گفته این مقام مسئول، با معرفی معاونت علمی و فناوری و ارائه لیست حق بیمه کارکنان دفتر مرکزی و تعهد حسابرسی شرکت، سازمان تأمین اجتماعی موظف به صدور مفاصا حساب با ضریب صفر برای این شرکت‌ها است.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در ادامه با اشاره به مدارک لازم برای بهره‌مندی از این معافیت، بیان کرد: متقاضیان باید نامه اعلام اتمام قرارداد (نامه مفاصاحساب صادر شده توسط کارفرما و خطاب به شعب تأمین اجتماعی)، تصویر کامل قرارداد یا فاکتور رسمی، صورت‌حساب‌ها، لیست بیمه کارکنان در دوره قرارداد و سه ماه آخر، و در صورت لزوم پیوست‌های فنی را برای بررسی پرونده ارائه دهند.

امرایی درپایان خاطرنشان کرد: بررسی درخواست‌ها توسط معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان انجام شده و در صورت تأیید، نامه معافیت به صورت آنلاین صادر خواهد شد. پس از صدور نامه، نماینده شرکت باید با نسخه چاپی آن به شعب سازمان تأمین اجتماعی مراجعه و درخواست مفاصا حساب با ضریب صفر را ارائه دهد همچنین فرآیند درخواست و دریافت این حمایت به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه دانش‌بنیان امکان‌پذیر است.