حضور شرکت‌های نوآور در نمایشگاه معدن ۱۴۰۴

اینستاگرام باگ انتشار چند استوری و کاهش بازدید را رفع کرد

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از انگجت، آدام موسری مدیر اینستاگرام اعلام کرد مشکل کاهش بازدید استوری‌ها در صورت انتشار زیاد، برطرف شده است.

او در یک ویدئو گفت: «کاربران شکایت داشتند که وقتی در یک روز استوری‌های زیادی منتشر می‌کنند، بازدیدشان کاهش می‌یابد. این رفتار مورد نظر اینستاگرام نبود.» موسری توضیح داد که هرچند تضمینی برای دیده شدن همه‌ی استوری‌ها وجود ندارد، اما انتشار چند استوری در روز دیگر تأثیر منفی بر بازدید کلی، به‌ویژه استوری اول، نخواهد داشت.

این تغییر برای کاربرانی که بیشتر با دوستان خود در ارتباط‌اند چندان مهم نیست، اما برای خالقان محتوا اهمیت بالایی دارد؛ چراکه اینستاگرام مانند یوتیوب به پلتفرمی حرفه‌ای برای افزایش دسترسی و کسب درآمد تبدیل شده است.

هر تغییر الگوریتمی، حتی ساده‌ترین قابلیت‌ها مثل امکان گذاشتن نظر در استوری، می‌تواند استراتژی تولید محتوا را دگرگون کند.

مسابقه هوش مصنوعی برای نجات کودکان سرطانی؛ تشخیص زودهنگام تومورها

به گزارش تیکنا، نشست امضای تفاهم نامه میان موسسه خیریه محک و دبیرخانه جایزه سالانه هوش مصنوعی ایران امروز در محل بیمارستان محک برگزار شد. براساس این تفاهم نامه چالش تشخیص خودکار ناهنجاری در تصاویر سی تی اسکن کودکان به عنوان یک چالش و یکی از محورهای اصلی جایزه سالانه هوش مصنوعی ایران به مسابقه گذاشته خواهد شد. هدف از این اقدام ارتقای تشخیص زودرس تومورهای مغزی کودکان برای افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های درمان است.

مسابقه سالانه هوش مصنوعی ایران (AAA) پلتفرمی ملی است که با هدف آشنایی علاقه مندان با هوش مصنوعی، گسترش دانش و توانایی ها، ایجاد شبکه ای گسترده از متخصصان هوش مصنوعی در سراسر کشور و پرورش نیروی انسانی متخصص برگزار می شود. شرکت کنندگان پس از گذراندن آموزش‌های اولیه در یک مسابقه تیمی یا فردی به حل مسائل واقعی با استفاده از هوش مصنوعی می پردازند.

سومین دوره مسابقه سالانه هوش مصنوعی ایران، ۵ محور دارد که تشخیص تومورهای مغزی کودکان، به ویژه تشخیص اولیه از طریق سی‌تی‌اسکن، یکی از مهم‌ترین موضوعات این جایزه است. براساس تفاهم نامه منعقد شده، مقرر شده است بیمارستان محک با دارا بودن دیتای قابل توجهی از اسکن‌های مغزی طبیعی و بیماران مبتلا به تومور، بستر مناسبی برای توسعه الگوریتم‌های هوش مصنوعی فراهم کند.

در این رقابت، شرکت‌کنندگان باید با استفاده از داده‌هایی که توسط موسسه محک ارائه می‌شود، مدل‌های هوش مصنوعی طراحی کنند تا بتوانند در تحلیل تصاویر سی‌تی‌اسکن به شناسایی ناهنجاری‌های مغزی کمک کنند. هر تیمی که بتواند مدل دقیق‌تری ارائه دهد، شانس بیشتری برای دریافت جایزه خواهد داشت.

تشخیص زودهنگام تومورهای مغزی کودکان با کمک هوش مصنوعی

دکتر مرتضی اشرافی، مدیر مرکز تحقیقات سرطان کودکان محک با اشاره به اهمیت رویکرد عملیاتی و واقع‌بینانه در مواجهه با مسائل، خاطره‌ای تلخ از دختر شش ساله‌ای تعریف کرد که به دلیل تشخیص نادرست و کمبود تخصص در یک مرکز درمانی شلوغ، پس از مدتی با ضایعه بزرگی در مغز مراجعه کرد و متأسفانه جان خود را از دست داد.

اشرافی تصریح کرد: این مشکل فقط مختص ایران نیست و در بسیاری از کشورها، به ویژه در مناطقی که دسترسی به رادیولوژیست یا جراح مغز و اعصاب محدود است، دیده می‌شود. تفسیر دقیق سی‌تی‌اسکن مغز بسیار دشوار است و سرطان کودکان به دلیل نادر بودنش، ممکن است برای بسیاری از پزشکان در طول زندگی فقط چند بار اتفاق بیفتد.

وی ادامه داد: نیازمند ابزاری هستیم که هم‌زمان با انجام سی‌تی‌اسکن، تصاویر را در یک سیستم یکپارچه تحلیل کرده و به پزشک کمک کند تا تشخیص بهتری داشته باشد و بیماری از دست نرود. این مشکل در مناطق دورافتاده و کم‌برخوردار که دسترسی به متخصصان محدود است، بیشتر دیده می‌شود. سی‌تی‌اسکن به دلیل سرعت بالا و هزینه کمتر، در موارد اورژانسی اولویت دارد، اما تفسیر آن نسبت به MRI پیچیده‌تر است و به همین دلیل کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

مدیر مرکز تحقیقات سرطان کودکان محک ضمن بیان این مطلب که مرکز تحقیقات محک با همکاری متخصصان حوزه هوش مصنوعی، تصمیم گرفته است سی‌تی‌اسکن را به عنوان چالشی مهم در زمینه تشخیص زودرس سرطان کودکان به ویژه تومورهای مغزی انتخاب کند، گفت: هدف ما فقط درمان کودکان مبتلا به سرطان نیست، بلکه ارتقای تشخیص زودرس تومورهای مغزی برای افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های درمان است.

او خاطرنشان کرد: تشخیص زودهنگام حتی با اختلاف یک هفته، می‌تواند به طور قابل توجهی پیش‌آگهی بیماران را بهبود بخشد، شانس بقا را افزایش دهد، عوارض درمان را کاهش دهد و هزینه‌ها را پایین بیاورد.

اشرافی گفت: در حال حاضر محک با همکاری جایزه سال هوش مصنوعی، تلاش می‌کند سرعت، دقت و قابلیت استفاده بالا را در این پروژه عملیاتی کند تا کودکان بیشتری در آغوش خانواده‌هایشان زندگی کنند.

مدیر مرکز تحقیقات سرطان کودکان محک، در تشریح نقش این مرکز در این پروژه هوش مصنوعی گفت: محک به عنوان قلب تپنده این طرح، مجموعه‌ای ارزشمند از داده‌های سی‌تی‌اسکن بیماران را در اختیار دارد که حاصل اعتماد سال‌ها بیماران و خانواده‌های آنهاست. این داده‌ها با حفظ کامل حریم خصوصی و ناشناس‌سازی در اختیار تیم‌های شرکت‌کننده قرار گرفته است.

او افزود: حضور متخصصان رادیولوژیست و پاتولوژیست در محک امکان برچسب‌گذاری دقیق این داده‌ها و تفکیک سی‌تی‌اسکن‌های طبیعی از موارد مربوط به تومور مغزی را فراهم می‌کند. همچنین، برنامه‌هایی برای بهره‌گیری از داده‌های مراکز درمانی دیگر از جمله مراکز تروما و درمان کودکان در دست اجرا است تا این چالش صرفاً محدود به سرطان نباشد.

اشرافی با تأکید بر اهمیت همکاری‌های میان‌رشته‌ای در دنیای امروز، اظهار داشت: در حوزه درمان دست یاری به سوی متخصصان فناوری و هوش مصنوعی دراز می کنیم تا کیفیت تشخیص و درمان بهبود یابد.

نماینده مرکز تحقیقات محک با بیان اینکه این مرکز در حال حاضر تنها نهاد تخصصی فعال در زمینه تومورهای مغزی کودکان است، گفت: ما در محک مجموعه‌ای غنی از داده‌های تصویربرداری شامل اسکن‌های مغزی نرمال و مرتبط با تومور داریم که می‌تواند به عنوان دیتای اولیه در اختیار شرکت‌کنندگان جایزه سالانه هوش مصنوعی قرار گیرد.

وی ادامه داد: پشتیبانی علمی و تخصصی این پروژه، به‌ویژه در زمینه تصویربرداری، توسط تیم‌های تخصصی بیمارستان و مرکز تحقیقات محک انجام می‌شود. ما یکی از بهره‌برداران نهایی این پروژه خواهیم بود. اگر پروژه به نتیجه برسد، می‌تواند کمک کند تا بیماران سریع‌تر شناسایی شوند و کیفیت تصمیم‌گیری درمانی ارتقاء یابد.

وی این پروژه را فصل جدیدی در فعالیت‌های مرکز تحقیقات محک دانست و ابراز امیدواری کرد که با ادامه این مسیر، بتوانند کودکان بیشتری را زودتر تشخیص داده و جان آنها را نجات دهند.

جلیل عسکری، دبیر جایزه سالانه هوش مصنوعی ایران، نیز در این نشست درباره تفاوت‌های دور سوم iAAA گفت: شرکت‌کنندگان ابتدا در یک دوره آموزشی جامع هوش مصنوعی حضور می‌یابند و سپس در قالب تیم‌های تخصصی روی مسائل واقعی صنعت کار می‌کنند. دور سوم این جایزه با تغییرات مهمی چون برگزاری رویدادهای استانی در ۱۰ استان کشور با هدف توسعه مشارکت ملی، ایجاد بخش بین‌الملل با همکاری وزارت امور خارجه و سازمان‌های جهانی همچون یونسکو، و تعریف پنج مسئله واقعی در حوزه‌های بانکداری، سلامت و سایر صنایع همراه است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این جایزه، واقعی بودن مسائل است. این یعنی تلاش و زحمات شرکت‌کنندگان منجر به توسعه فناوری‌هایی می‌شود که امکان حل مشکلات عینی کشور را دارند. تمامی این مسائل زیر نظر کمیته علمی طراحی و تدقیق می‌شوند تا شاخص‌ها و الزامات آن‌ها دقیقاً بر اساس جنس داده‌ها و حوزه کاربرد مشخص شوند. توسعه فناوری در این چارچوب، هدیه مشترک iAAA، محک و یونسکو به همه فرزندان این سرزمین است.

هوش مصنوعی سیستم کمک‌تصمیم‌گیری است نه جایگزین تیم درمان

آراسب احمدیان، مدیرعامل بیمارستان محک در این نشست به اهمیت نقش هوش مصنوعی و تحول دیجیتال در حوزه درمان سرطان کودکان اشاره کرد و گفت: موضوع هوش مصنوعی امروزه نه تنها یک روند جهانی بلکه پاسخی راهبردی به نیازهای واقعی حوزه سلامت است.

احمدیان با یادآوری بیش از ۲۵ سال سابقه فعالیت بیمارستان محک، تأکید کرد: این مرکز از سال ۱۳۸۵ به صورت منسجم بر اساس برنامه‌های راهبردی اداره می‌شود. در پنجمین برنامه استراتژیک بیمارستان، تحول دیجیتال به عنوان رویکرد اصلی و محور حرکت قرار گرفته است؛ رویکردی که بازتابی از تغییرات جهانی در حوزه درمان است.

مدیرعامل محک ادامه داد: در چهار محور اصلی نوآوری جهانی، حوزه درمان یکی از مهم‌ترین بخش‌ها به شمار می‌رود که به ویژه در زمینه تشخیص‌های دقیق و درمان‌های هدفمند پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. نقطه اتصال این دو حوزه تحول دیجیتال و نوآوری درمان، بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال در فرآیندهای درمانی است.

وی همچنین به ظرفیت داده‌های ارزشمند بیمارستان محک اشاره کرد و گفت: ما امروز می‌توانیم داده‌های یک مرکز فوق تخصصی سرطان کودکان را به گونه‌ای به اشتراک بگذاریم که تبدیل به الگوریتم‌های هوش مصنوعی شود. این الگوریتم‌ها به تشخیص‌های دقیق‌تر کمک می‌کنند و هوش مصنوعی از این تشخیص‌ها می‌آموزد و به مرور تقویت می‌شود.

احمدیان افزود: این مسیر، محور اصلی برنامه‌های آینده ماست و نمی‌توانیم نسبت به آن بی‌تفاوت باشیم. خوشبختانه آکادمی محک نیز به این حوزه وارد شده و همکاری مشترکی شکل گرفته است. این گام را شروعی مهم برای توسعه و پیشرفت می‌دانیم.

وی اظهار امیدواری کرد که مرکز تحقیقات محک به عنوان مرکز تخصصی این حوزه ارتقا یافته و پروژه‌های هوش مصنوعی را به طور نزدیک‌تر دنبال کند. تحول دیجیتال در درمان برای ما بسیار ارزشمند، هدفمند و با انگیزه است و امیدواریم این برنامه نقطه شروع حرکت پایدار و روبه‌جلوی محک در مسیر نوآوری‌های فناورانه باشد.

مدیرعامل محک در ادامه تاکید کرد: هدف نهایی، بهره‌برداری از این الگوریتم‌ها در داخل بیمارستان برای تشخیص‌های سریع‌تر و دقیق‌تر است و در صورت موفقیت، امکان استفاده از این فناوری در سطح ملی و نرم‌افزارهای تصویربرداری سراسر کشور فراهم خواهد شد تا بیماران زودتر شناسایی و درمان شوند.

احمدیان همچنین تأکید کرد که خروجی این سیستم هوش مصنوعی صرفاً به عنوان کمک‌تصمیم‌گیری برای پزشکان و تیم‌های تخصصی عمل می‌کند و تصمیم نهایی همواره بر عهده تیم درمان است.

حمایت معنوی از جایزه سالانه هوش مصنوعی و اهمیت رعایت اصول اخلاقی در فناوری‌های نوین

شکرچی نماینده کمیسیون ملی یونسکو در ایران در مراسم جایزه سالانه هوش مصنوعی با قدردانی از برگزارکنندگان این رویداد، با اشاره به حمایت معنوی کمیسیون از این جایزه، به تشریح چرایی مشارکت یونسکو در این حوزه پرداخت.

وی با اشاره به تصویب سند مهم توصیه‌نامه اخلاق هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۱ در سازمان یونسکو، گفت: این سند چارچوب علمی، فرهنگی و آموزشی برای توسعه هوش مصنوعی در سطح جهانی است که کشور ما نیز با برخی تحفظات به آن پیوسته است.

نماینده یونسکو در ایران تاکید کرد: تحول دیجیتال فرصت‌های بی‌نظیری را به همراه دارد، اما باید با رعایت پنج اصل اساسی حقوق بشر، عدالت، شمول‌گرایی، شفافیت و پاسخگویی از پیامدهای منفی احتمالی آن جلوگیری کرد. حفاظت از گروه‌های آسیب‌پذیر، به ویژه کودکان، از اولویت‌های کمیسیون است و حمایت از موسسه محک که سال‌ها در زمینه درمان و حمایت از کودکان مبتلا به سرطان فعالیت می‌کند، در چارچوب این اصول انجام می‌شود.

نماینده کمیسیون ملی یونسکو همچنین به چالش شکاف دیجیتال اشاره کرد و یادآور شد: یکی از دغدغه‌های مهم، دسترسی عادلانه و منصفانه به فناوری‌های نوین و استفاده شفاف از داده‌هاست. موفقیت در بهره‌برداری از فناوری‌های نوظهور، به همکاری میان‌رشته‌ای و رعایت اصول اخلاقی بستگی دارد و کمیسیون ملی یونسکو متعهد است از پروژه‌هایی حمایت کند که کیفیت زندگی اقشار آسیب‌پذیر را بهبود می‌بخشند.

وی در ادامه سخنان خود به اهمیت رعایت اصول امنیت و حریم خصوصی در استفاده از داده‌ها در حوزه درمان تاکید کرد و گفت: به کارگیری داده‌ها دو مسئله اصلی امنیت و حریم شخصی را به همراه دارد و این اصول باید در تمامی مراحل درمان، از تشخیص و برنامه‌ریزی درمان تا مراقبت و تجویز دارو به دقت رعایت شود.

وی افزود، با توجه به گفتگوهای صورت گرفته با شرکت‌کنندگان جایزه سالانه هوش مصنوعی، امیدواریم راهکارهایی که برای این رویداد طراحی می‌شوند، این اصول را به طور کامل مدنظر قرار دهند و در ارزیابی نهایی به تیم‌هایی که رعایت بیشتری از این معیارها داشته باشند امتیاز بیشتری تعلق گیرد.

نماینده یونسکو تاکید کرد: کمیسیون ملی تمایل دارد این رویدادها زمینه‌ای برای تقویت ارتباط میان اسناد بین‌المللی و زیست‌بوم فناوری کشور فراهم کنند و جایزه سالانه هوش مصنوعی فرصت بسیار ارزشمندی برای تقویت این ارتباطات است.

کاهش هزینه نهایی برق با انرژی بادی در امریکا

به گزارش ویکی تک پلاس، تحولات شتابان در عرصه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه در حوزه انرژی بادی طی دو دهه گذشته، بیانگر دگرگونی بنیادین از فناوری‌های ابتدایی با کارایی محدود به سامانه‌های پیشرفته‌ای است که توان تولید چندین مگاوات برق با هزینه رقابتی و قابلیت اطمینان بالا را دارا هستند. این تغییر نه‌تنها ناشی از پیشرفت‌های مهندسی در طراحی پره‌ها، برج‌ها و سامانه‌های کنترل توربین‌های بادی بوده، بلکه از حمایت‌های مستمر پژوهشی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های آزمایشگاهی و صنعتی نیز بهره برده است.

دفتر فناوری‌های انرژی بادی وزارت انرژی ایالات متحده (WETO) به‌عنوان یکی از بازیگران محوری این روند با تمرکز بر ارتقای بازدهی، افزایش طول عمر تجهیزات، کاهش هزینه‌های نگهداری و تقویت قابلیت اطمینان شبکه، توانسته است صنعت انرژی بادی این کشور را از مرحله‌ای آزمایشی و نوپا به یکی از ستون‌های اصلی تولید برق پاک در جهان تبدیل کند. از این منظر، بررسی مسیر تحول و دستاوردهای این نسل جدید فناوری بادی می‌تواند تصویری روشن از آینده سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر ارائه دهد.

تحول ظرفیت و کاهش هزینه‌ها

یکی از شاخص‌ترین دستاوردهای صنعت انرژی بادی طی سال‌های اخیر، افزایش ظرفیت تولید و کاهش هزینه تمام‌شده انرژی است. ظرفیت بهره‌وری نیروگاه‌های بادی که در دهه ۱۹۹۰ تنها حدود ۲۲ درصد برآورد می‌شد، امروز به میانگین حدود ۳۵ درصد رسیده است؛ یعنی بازدهی نیروگاه‌ها نزدیک به دو برابر ارتقا یافته است. این تحول نتیجه مجموعه‌ای از نوآوری‌هاست که شامل مواردی چون طراحی پره‌های بلندتر و سبک‌تر با امکان بهره‌برداری از جریان‌های بادی با ارتفاع و پایداری بیشتر، استفاده از برج‌های مرتفع‌تر به منظور دسترسی به لایه‌های پرانرژی‌تر باد و استقرار سامانه‌های کنترل هوشمند با بهره‌گیری از مدل‌سازی دینامیک سیالات محاسباتی و حسگرهای دقیق، در راستای بهینه‌سازی عملکرد توربین‌ها در شرایط متغیر جوی می‌شود.

افزون بر این، کاهش هزینه تولید هر کیلووات‌ساعت انرژی بادی از بیش از ۵۵ سنت در سال ۱۹۸۰ به کمتر از سه سنت در آمریکا، بیانگر تحولی ساختاری در اقتصاد انرژی مبتنی بر باد است. این کاهش چشمگیر هزینه، ناشی از مقیاس‌پذیری تولید، بهبود فرآیندهای ساخت، افزایش عمر مفید تجهیزات و توسعه زنجیره تأمین جهانی بوده و جایگاه انرژی بادی را در ردیف ارزان‌ترین و رقابتی‌ترین گزینه‌های تولید برق تثبیت کرده است.

توسعه نمونه‌های آزمایشی و تجاری‌سازی

نقش وزارت انرژی ایالات متحده در همکاری با صنعت برای توسعه نمونه‌های آزمایشی و تبدیل آن‌ها به محصولات تجاری بسیار برجسته و راهبردی است. این دفتر نه‌تنها در مرحله طراحی و آزمون اولیه اجزا حضور فعال داشته، بلکه در تأمین منابع مالی، ایجاد زیرساخت‌های آزمایشگاهی و تسهیل تجاری‌سازی فناوری نیز نقشی کلیدی ایفا کرده است. نمونه بارز این روند، توربین ۱.۵ مگاواتی شرکت «GE» است که با حمایت‌های پیوسته و آزمون‌های متعدد طی دهه‌های گذشته شکل گرفت و به یکی از پرکاربردترین مدل‌های نیروگاهی در ایالات متحده و جهان بدل شد. این توربین به تنهایی نزدیک به نیمی از ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های بادی ایالات متحده را در اختیار دارد و سهم قابل‌توجهی در بازارهای بین‌المللی ایفا می‌کند.

به طور کلی، روند شکل‌گیری این موفقیت نشان می‌دهد که پیوند مؤثر میان پژوهش‌های دولتی، سرمایه‌گذاری‌های صنعتی و توانمندی‌های مهندسی می‌تواند موتور محرک اصلی برای تجاری‌سازی فناوری و ارتقای رقابت‌پذیری جهانی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر باشد.

نوآوری در اجزای کلیدی توربین‌ها

بر اساس برآوردهای صورت گرفته، تحولات فناورانه در اجزای توربین‌های بادی نیز نقشی تعیین‌کننده در افزایش بازدهی و کاهش هزینه‌ها جهانی این فناوری داشته است. به‌عنوان مثال، توسعه نوع خاصی از پره توسط شرکت «Knight and Carver » با همکاری آزمایشگاه‌های ملی ساندیا، امکان افزایش ۱۲ درصدی تولید انرژی را در نیروگاه‌های بادی فراهم ساخت. این پره با نوک منحنی و طراحی تطبیقی خود قادر است از دامنه وسیع‌تری از سرعت باد، به‌ویژه در شرایط کم‌باد، بهره‌برداری کند و پایداری عملکرد توربین را ارتقا دهد.

افزون بر این، موارد دیگری چون سرمایه‌گذاری ۴۷ میلیون دلاری وزارت انرژی امریکا در دانشگاه کلمسون برای توسعه آزمایشگاه پیشرفته آزمون سامانه‌های انتقال نیرو زمینه‌ساز ارتقای قابلیت اطمینان، کاهش خرابی‌های زنجیره‌ای در گیربکس‌ها و بهینه‌سازی هزینه‌های تولید انرژی بادی ایالات متحده شد. این مرکز آزمایشگاهی یکی از پیشرفته‌ترین مراکز جهان محسوب می‌شود که امکان آزمون سامانه‌های توان با ظرفیت چند ده مگاوات را فراهم می‌آورد.

همچنین به‌تازگی نیز ورود فناوری‌های نوین مانند چاپ سه‌بعدی در ساخت قالب پره‌ها، نه‌تنها زمان و هزینه تولید را به صورت چشمگیری کاهش داده، بلکه امکان تولید اشکال پیچیده‌تر و بهینه‌تر آیرودینامیکی را فراهم ساخته است. این تغییرات ظرفیت طراحی‌های نوآورانه را به‌طور چشمگیری افزایش داده و مسیر تجاری‌سازی سریع‌تر فناوری‌های نوین را هموار کرده است.

پژوهش‌های بزرگ مقیاس و مدل‌سازی پیشرفته

بر اساس برآوردهای صورت گرفته، مراکزی چون آزمایشگاه ملی انرژی‌های تجدیدپذیر (NREL) و مرکز ملی فناوری بادی آمریکا (NWTC) طی سال‌های اخیر با توسعه ابزارهای محاسباتی پیشرفته و مدل‌سازی دقیق جریان باد، نقش مهمی در ارتقای دانش آیرودینامیک مزارع بادی ایفا کرده‌اند. این مراکز با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) و سامانه‌های شبیه‌سازی پیشرفته، توانسته‌اند اثرات متقابل جریان هوا میان توربین‌ها را بررسی و راهکارهایی عملی برای مدیریت چالش‌های موجود ارائه دهند.

مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد که با به‌کارگیری سامانه‌های کنترلی هماهنگ و الگوریتم‌های هوشمند برای تنظیم زاویه پره‌ها و سرعت چرخش، می‌توان بازده کلی مزارع بادی را تا ۵ درصد افزایش داد؛ رقمی که در مقیاس صنعتی به معنای صرفه‌جویی میلیون‌ها دلار و کاهش نیاز به ظرفیت‌های پشتیبان فسیلی است.

افزون بر این، استقرار سامانه‌های آزمون شبکه در این مراکز، امکان تحلیل جامع واکنش توربین‌ها، مبدل‌های فتوولتائیک و سامانه‌های ذخیره انرژی در برابر اختلالات شبکه را فراهم آورده است. این قابلیت برای ارتقای تاب‌آوری شبکه‌های برق در برابر شوک‌های ناگهانی و تضمین پایداری تأمین انرژی در شرایط اقلیمی و عملیاتی متغیر، اهمیتی حیاتی دارد.

فناوری توربین‌های کوچک

تحقیقات دفتر فناوری‌های انرژی بادی وزارت انرژی ایالات متحده محدود به توربین‌های مقیاس بزرگ نبوده و در حوزه توربین‌های کوچک نیز دستاوردهای مهمی به همراه داشته است. به عنوان مثال، مجموعه‌ای از توربین‌های کوچک از طریق پروژه «ارتقای رقابت‌پذیری» (CIP)، در پردیس فلتیرون کلرادو نصب و تحت آزمایش‌های دقیق قرار گرفتند تا ویژگی‌های طراحی، دوام سازه‌ای و کارایی آیرودینامیکی این نوع سامانه‌ها به‌طور جامع بررسی و بهینه‌سازی شود. این توربین‌ها با هدف پاسخ‌گویی به نیازهای مقیاس محلی، از تأمین انرژی خانوارها و کسب‌وکارهای کوچک گرفته تا پشتیبانی از شبکه‌های خرد طراحی شده‌اند.

نتایج این آزمون‌ها نشان داده است که با ارتقای طراحی پره‌ها، بهبود سامانه‌های کنترلی و بهینه‌سازی زنجیره تأمین، می‌توان هزینه نهایی برق تولیدی را کاهش و بازدهی اقتصادی آن‌ها را افزایش داد. این اقدامات نه‌تنها توسعه فناوری‌های مناسب برای کاربردهای توزیع‌شده را تسهیل کرده، بلکه رقابت‌پذیری اقتصادی آن‌ها را در مقایسه با سایر منابع انرژی غیرمتمرکز به شکل محسوسی ارتقا داده است.

جمع‌بندی

نسل جدید فناوری تولید انرژی بادی اکنون در نقطه‌ای ایستاده است که نه‌تنها توانسته هزینه‌ها را به‌شدت کاهش دهد، بلکه با افزایش ظرفیت، ارتقای قابلیت اطمینان و طول عمر سامانه‌ها، جایگاه خود را در سبد انرژی جهانی تثبیت کرده است. از همین روی، به کارگیری این فناوری در کشور ایران که با چالش ناترازی انرژی دست و پنجه نرم می‌کند، راهکاری موثر و کارآمد به شما می‌رود.

از سوی دیگر با این مسئله عنایت داشت که با وجود همه دستاوردهای بزرگ به دست آمده، مسیر پیش‌رو نیازمند تداوم سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های نوآورانه، توسعه فناوری‌های ساخت پیشرفته مانند چاپ سه‌بعدی و تولید افزودنی، بهینه‌سازی سامانه‌های کنترل پیش‌بینانه و مدل‌سازی دینامیک جریان‌های بادی در مقیاس مزرعه است.

افزون بر این، ادغام فناوری بادی با سامانه‌های ذخیره‌سازی انرژی و شبکه‌های هوشمند برق، یکی از اولویت‌های آتی برای افزایش تاب‌آوری و پایداری تأمین انرژی جهانی به شمار می‌رود. بدیهی است که آینده صنعت بادی بیش از هر چیز به توانایی آن در پاسخ به نیازهای رو به رشد جهانی، حفظ رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی و انطباق با تحولات اقلیمی و سیاست‌های کربن‌زدایی وابسته خواهد بود.

دمای شراره‌های خورشیدی به ۶۰ میلیون درجه سلسیوس می‌رسد

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از اسپیس، فوران‌های خورشیدی انفجارهایی عظیم در جو خورشید هستند که پرتوهای نیرومند و شدیدی را به بیرون پرتاب می‌کنند. رویدادهای مذکور به اختلال در عملکرد ماهواره‌ها و سیگنال‌های رادیویی منجر می‌شوند و احتمالاً خطراتی برای فضانوردان در فضا در بر دارند.

اکنون گروهی از محققان به رهبری الکساندر راسل از دانشگاه سنت اندروز در اسکاتلند گزارش داده‌اند ذرات در اتمسفر خورشید که با شراره‌های این ستاره داغ می‌شوند به دمای ۶۰ میلیون درجه سلسیوس می‌رسند که میلیون‌ها بار بالاتر از تخمین‌های پیشین است. قبلاً دمای این ذرات بین ۱۰ تا ۴۰ میلیون درجه سلسیوس تخمین زده می‌شد.

راسل در بیانیه‌ای نوشت: به نظر می‌رسد این پدیده یک قانون جهانی باشد. تأثیر آن نیز هم اکنون در فضای نزدیک زمین، بادهای خورشیدی و همچنین در شبیه‌سازی‌ها مشاهده شده است. اما تاکنون هیچ‌کس این یافته‌ها را به شراره‌های خورشیدی مرتبط نکرده بود.

ستاره شناسان از دهه ۱۹۷۰ میلادی درباره یک ویژگی عجیب در نور شراره‌های خورشیدی سردرگم بودند. وقتی نور خورشید با استفاده از تلسکوپ‌های قدرتمند به طیف‌های رنگی تجزیه می‌شود، خطوط طیفی مشخص عناصر مختلف بسیار پهن‌تر یا محوتر از نظریه‌های ارائه شده، بودند. پژوهشگران به مدت چند دهه دلیل این پدیده را آشفتگی در پلاسمای خورشید می‌دانند.

اما طبق پژوهش جدید، شواهد هیچ‌گاه به‌طور کامل با این توضیح هم‌خوانی نداشتند. گاهی اوقات پهن‌شدگی خطوط طیفی پیش از شکل‌گیری آشفتگی ظاهر می‌شد، و در بسیاری از موارد، شکل خطوط طیفی آن‌قدر متقارن بود که با جریان‌های آشفته هم‌خوانی نداشت.

راسل در پژوهش جدید یک توضیح ساده را برای این رویداد ارائه کردند و به گفته آنها ذرات خورشید تحت تأثیر شراره‌هایی هستند که بسیار داغ‌تر از تصورات پیشین هستند. محققان با استفاده از آزمایش‌ها و شبیه‌سازی‌های بازاتصال مغناطیسی(magnetic reconnection)متوجه شدند درحالیکه دمای الکترون‌ها ممکن است به ۱۰ تا ۱۵ میلیون درجه سلسیوس برسد، دمای یون‌ها از ۶۰ میلیون درجه سلسیوس فراتر می‌رود. باز اتصال مغناطیسی گسستگی و تنظیم مجدد خطوط میدان مغناطیسی است که به شراره‌ها نیرو می‌دهد.

از آنجا که چند دقیقه طول می‌کشد تا الکترون‌ها و یون‌ها گرمای خود را به اشتراک بگذارند، این شکاف دمایی به اندازه‌ای ادامه می‌یابد که رفتار شراره‌ها را شکل دهد. در چنین دمای بالایی یون‌ها با چنان سرعتی جابه‌جا می‌شوند که حرکت آنها سبب می‌شود خط‌های طیفی پهن‌تر به نظر بیایند و به این ترتیب یک معمای علم اختر فیزیک پس از حدود نیم قرن حل می‌شود.

ضرورت افزایش ظرفیت شبکه اپراتورهای تلفن همراه

به گزارش ویکی تک پلاس، بهزاد اکبری، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: مسافرت تهرانی‌ها در هفته جاری، کیفیت سرویس کاربران موبایل در تهران را بهتر کرد، این نشان می‌دهد که شبکه اپراتورهای موبایل در کلان‌شهرها نیاز جدی به افزایش ظرفیت دارد.

هوش مصنوعی مشابه مغز ابداع شد

 به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از ایندپندنت، هدف از طراحی این هوش مصنوعی، کاهش مصرف انرژی و کار بدون تراشه‌های انویدیا عنوان شده است. به گفته‌ی محققان آکادمی علوم چین، این مدل هوش مصنوعی که SpikingBrain 1.0 نام دارد، از نحوه‌ی شلیک سلول‌های عصبی موردنیاز مغز انسان تقلید می‌کند.

مدل‌های زبانی بزرگی مانند ChatGPT و LLaMA متا که به طور گسترده استفاده می‌شوند، به قانون مقیاس‌بندی وابسته هستند. این قانون نشان می‌دهد که عملکرد یک سیستم هوش مصنوعی استدلالی، با افزایش داده‌ها و بزرگ‌تر شدن مدل‌ها بهبود می‌یابد. این مدل‌ها با استفاده از تکنیکی به نام «توجه» کار می‌کنند؛ به این صورت که هوش مصنوعی به طور همزمان همه‌ی کلمات یک جمله را بررسی می‌کند تا بفهمد کدام یک برای پیش‌بینی کلمه‌ی بعدی اهمیت بیشتری دارد.

برای مثال، اگر کسی جمله‌ی «گربه بعد از دیدن غریبه زیر تخت رفت زیرا آن ترسیده بود» را وارد ChatGPT کند، مدل می‌تواند کلمات را به طور همزمان پردازش کند تا دریابد که واژه‌ی «آن» به «گربه» اشاره دارد. این روش باعث می‌شود مدل‌های هوش مصنوعی هر کلمه را با تمام کلمات دیگر مقایسه کنند. به همین دلیل، اگر درخواست کاربر بسیار طولانی باشد، مانند وارد کردن یک کتاب کامل، انرژی بیشتری مصرف خواهد شد.

مدل‌های رایج هوش مصنوعی به دلیل تعداد زیاد واژگانی که پردازش می‌کنند با چند مشکل اساسی روبه‌رو هستند؛ از جمله هزینه‌های بسیار بالای آموزش و مصرف زیاد انرژی. این مدل‌ها معمولاً بر روی پردازنده‌های گرافیکی انویدیا اجرا می‌شوند، موضوعی که باعث می‌شود امکان توسعه برای همه‌ی پژوهشگران فراهم نباشد.

محققان در این باره نوشتند: «علاوه بر ساخت مدل‌های بزرگ زبانی، توسعه آن‌ها در پلتفرم‌های رایانشی غیر انویدیا با چالش‌های بزرگی همراه است.» آن‌ها مدعی‌اند برای غلبه بر این محدودیت‌ها مدلی تازه ابداع کرده‌اند که از مکانیسم مغز الهام می‌گیرد.

به گفته‌ی پژوهشگران، مدل جدید به جای بررسی کل متن، تنها واژه‌های نزدیک و مرتبط را با دقت پردازش می‌کند؛ درست مانند مغز انسان که در محاوره روی محتوای جدید تمرکز می‌کند. چنین تنظیماتی می‌تواند تعادلی میان کارآمدی و دقت ایجاد کند. SpikingBrain 1.0 با استفاده از روش «توجه» قادر است ۲۵ تا ۱۰۰ برابر سریع‌تر از مدل‌های معمول هوش مصنوعی عمل کند.

این هوش مصنوعی جدید همچنین بر پایه‌ پلتفرم تراشه‌ چینی MetaX طراحی شده است و به جای محصولات انویدیا کار می‌کند. پژوهشگران می‌گویند این مدل به جای تکیه بر کل یک شبکه مانند ChatGPT، به صورت انتخابی به درخواست‌ها پاسخ می‌دهد و همین امر مصرف انرژی را کاهش می‌دهد.

این رویکرد امکان پیش‌آموزش مداوم با کمتر از دو درصد داده‌ها را فراهم می‌کند و در عین حال به عملکردی قابل مقایسه با مدل‌های منبع‌باز متداول دست می‌یابد. محققان مدعی هستند که SpikingBrain در برخی موارد به سرعتی بیش از ۱۰۰ برابر مدل‌های سنتی دست پیدا می‌کند.