حضور دانشگاه آزاد با ۲۰ محصول دانش‌بنیان در نمایشگاه کشورهای اسلامی

ترکیب نانو و هوش مصنوعی دنیای تشخیص گاز را متحول کرد

به گزارش ویکی تک پلاس و به  نقل از ستاد نانو، پلتفرم هوشمند کره‌ای با بهره‌گیری از نانوساختارهای قلع اکسید و الگوریتم‌های پیشرفته، دقت تشخیص گازها را به سطحی بی‌سابقه رسانده است. پژوهشگران دانشگاه فناوری و آموزش کره با همکاری چند نهاد پژوهشی ملی، موفق به توسعه‌ی سامانه‌ای نوآورانه شده‌اند که ترکیبی از نانوحسگرهای مهندسی‌شده و الگوریتم‌های یادگیری عمیق را برای تشخیص دقیق و پایدار گازها به کار می‌گیرد. این پژوهش که نتایج آن در نشریه Advanced Science منتشر شده، گامی مهم در مسیر ساخت سیستم‌های هوشمند تشخیص گاز با کارایی بالا در محیط‌های پزشکی، صنعتی و زیست‌محیطی به شمار می‌آید.

بویایی مصنوعی یا توانایی الکترونیکی در تشخیص و تفکیک بوها، علیرغم گذشت بیش از یک قرن از ظهور نخستین آشکارسازهای گاز، همواره چالشی فناورانه باقی مانده است. برخلاف حسگرهایی که کمیت‌هایی چون دما یا فشار را به‌طور مستقیم اندازه‌گیری می‌کنند، تشخیص بو مستلزم شناسایی الگوهای شیمیایی پیچیده‌ در میان مجموعه‌ای گسترده از ترکیبات گازی است. این پیچیدگی، همراه با حساسیت بالای حسگرهای سنتی به شرایط محیطی، مانع از تحقق سامانه‌های بویایی دقیق و پایدار شده بود.

در این پژوهش، دانشمندان با تمرکز هم‌زمان بر طراحی نانوساختارهای پایدار و بهره‌گیری از الگوریتم‌های قدرتمند یادگیری عمیق، موفق به تولید پلتفرمی شدند که دقت، تکرارپذیری و مقاومت بالایی در برابر رطوبت از خود نشان می‌دهد. محور اصلی این سامانه، نانوستون‌های تک‌بعدی قلع اکسید (SnO₂) است که با نانوذرات طلا یا پالادیم تزئین شده‌اند. این ساختارها با استفاده از روش «رسوب‌دهی با زاویه مایل» (Glancing Angle Deposition) روی بستر سیلیکونی رشد داده شدند و معماری منحصربه‌فردی شبیه به استخوان شاه‌ماهی (Herringbone) دارند که موجب افزایش سطح تماس و بهبود نفوذپذیری گاز می‌شود.

برای ارتقای حساسیت، سطوح این نانوستون‌ها با لایه‌هایی نازک (۱ نانومتر) از فلزات طلا یا پالادیم پوشانده شده‌اند. این نانوذرات نقش کاتالیستی ایفا کرده و باعث تقویت واکنش‌های شیمیایی سطحی می‌شوند، بی‌آن‌که مسیر ورود گازها به حسگر را مسدود کنند.

یکی از چالش‌های همیشگی حسگرهای گاز، ناپایداری در طول زمان و پاسخ‌دهی ناهماهنگ در مواجهه با شرایط محیطی است. برای رفع این معضل، پژوهشگران حسگرها را به‌مدت دو هفته در شرایط محیطی قرار دادند تا ساختار آن‌ها به تعادل پایدار برسد. نتایج آزمایش‌ها روی هفت گاز رایج، از جمله استون، اتانول، هیدروژن و تولوئن، نشان داد که ضریب تغییرات (CV) کمتر از ۵ درصد است، حتی در رطوبت نسبی ۸۰ درصد؛ رقمی که بسیار پایین‌تر از عملکرد حسگرهای تجاری رایج است.

عملکرد بهینه این حسگرها در دمای ۳۰۰ درجه سانتی‌گراد مشاهده شد که تعادلی مطلوب میان واکنش‌پذیری شیمیایی و ثبات سیگنال ایجاد می‌کند. با این پیکربندی، پاسخ‌دهی حسگر به‌طور میانگین تنها ۳ ثانیه طول کشید و سیگنال‌ها شدت بالایی از خود نشان دادند.

همچنین، سطح تشخیص (Limit of Detection) برای استون و اتانول به مقیاس در حد قسمت در تریلیون رسید؛ در حالی‌که برای سایر گازها، حد تشخیص در حد قسمت در میلیارد بود. این سطح از حساسیت امکان شناسایی زودهنگام آلاینده‌ها در محیط‌های صنعتی، نشتی گاز و حتی تشخیص بیماری‌ها از طریق نفس بیمار را فراهم می‌سازد.

برای بهره‌برداری از داده‌های پایدار این حسگرها، تیم پژوهشی به سراغ یادگیری عمیق رفت. داده‌ها با تکرار چرخه‌های تماس گاز جمع‌آوری و با دو روش پردازش شدند: اول، «تراز پویای زمانی» (Dynamic Time Warping) برای هماهنگ‌سازی طول سیگنال‌ها، و دوم، تبدیل داده‌ها به «مل‌اسپکتروگرام» که الگویی رایج در پردازش صوت است. این اسپکتروگرام‌ها به شبکه‌های عصبی پیچشی (CNN) و مدل‌های پیشرفته‌تری چون ResNet داده شدند.

مدل ResNet عملکرد چشم‌گیری داشت و در شرایط خشک به دقت ۹۹.۹۷ درصد و در رطوبت بالا به دقت ۹۹.۵۵ درصد رسید. حتی در آزمون‌های اعتبارسنجی متقابل (Cross-validation) نیز دقت بالای ۹۹ درصد حفظ شد.

این دستاورد تلفیقی منحصربه‌فرد از طراحی نانومواد، تعاملات شیمیایی و الگوریتم‌های هوش مصنوعی است که می‌تواند راه را برای سامانه‌های تشخیص گاز دقیق، پایدار و کم‌هزینه هموار سازد. از صنایع شیمیایی و ایمنی صنعتی گرفته تا پایش محیطی و تشخیص تنفسی بیماری‌ها، دامنه‌ی کاربردهای این فناوری بسیار گسترده است.

البته هنوز چالش‌هایی در پیش است؛ محیط‌های واقعی دارای ترکیب‌های گازی پیچیده و شرایط ناپایدار دمایی و رطوبتی هستند. گام‌های بعدی شامل بررسی عملکرد در محیط‌های مخلوط، پایداری بلندمدت و یکپارچه‌سازی با سیستم‌های قابل حمل خواهد بود.

حضور دانشگاه آزاد با ۲۰ محصول دانش‌بنیان در نمایشگاه کشورهای اسلامی

حضور جدی سرمایه‌گذاران در حمایت از صنایع خلاق گره گشاست

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، مهدی شریفی در ابتدا کوشید تا به تبیین استراتژی این ستاد بپردازد و در این راستا، طی سخنانی گفت: ستاد در دو ماه گذشته منشا تحولاتی شد و از آن جمله می‌توان به تعریف چهار میز تخصصی در حوزه «انیمشین»، «بازی»، «اسباب بازی» و «حوزه عمومی» اشاره کرد و ما در یک نگاه کلان ارتقا اصول حاکم بر این حوزه‌ها را دنبال می‌کنیم.

وی دلیل تمرکز تخصصی ستاد بر حوزه‌های انیمیشن، بازی و اسباب‌بازی را میزان کاربران فعال و مصرف‌کنندگان این حوزه‌ها دانست و تاکید کرد: تمرکز بر این سه حوزه به معنای بی‌توجهی به دیگر ساحت‌های حوزه صنایع خلاق نیست و در سایر حوزه‌های فناوری‌های نرم این ستاد درحال انجام تکالیف قانونی خود طبق سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم است.

به گفته این مقام مسئول، به منظور اجتناب از اعمال نگاه‌های سلیقه‌ای، یکسری شاخص مبتنی بر آخرین استانداردها و شاخص‌های بین‌المللی تا سال ۲۰۲۴ تعریف شد که از قضا با فرهنگ ایرانی -اسلامی هم تطبیق داده شده‌است و تلاش ما بر این است که از این به بعد مبنای حمایت‌ها در ستاد، شاخص‌های مدون و کارشناسی شده باشد.

شریفی ادامه داد: ناظر به شاخص‌های احصا شده برنامه‌هایی تعریف شد تا به یک استاندارد برسیم که چه جنس برنامه ‎هایی می‌توانند مشمول حمایت‌های ستاد قرار بگیرند و از کارشناسان هر حوزه برای رسیدن به این ادبیات و برنامه‌ها کمک گرفتیم.

نکته دیگری که اما در صحبت‌های دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق پربسامد بود، ضرورت نگاه جدی‌تر به خانه‌های خلاق و تولیدکنندگان صنایع فرهنگی و واحدهای این حوزه بود و در این راستا تاکید کرد: فناوری فرهنگی و نرم ساحتی متفاوت از فناوری سخت دارند. مساله ما در این حوزه تربیت انسان است این در حالی است که فناوری سخت در بالاترین سطح، به تولید یک محصول منجر می‌شود، از این رو، ملاک و معیار ما در صنایع خلاق باید سهم این صنایع در تغییر نگرش انسان باشد.

شریفی در کنار حمایت تمام قد از صنایع و خانه‌های خلاق بر این مهم تاکید کرد: ما در کنار زایش به ریزش هم باور داریم و در کنار تقدیر از خانه‌های خلاق برتر همزمان لغو مجوز ۲۵ خانه خلاق را هم اعلام می‌کنیم.

سرپرست ستاد نرم معاونت علمی همچنین از ساخت سریالی با هدف روشنگری ابعاد پیچیده و ارزش‌آفرین صنایع خلاق برای افکار عمومی و پخش از شبکه سه خبر داد و گفت: هنوز جایگاه اقتصاد فرهنگ بدرستی تبیین نشده است و این را می‌توان در نوع نگاه حتی مسئولان کشور به عیان دید.

وی حضور جدی سرمایه‌گذاران در حمایت از صنایع خلاق را بسیار مهم و گره‌گشا خواند و گفت: در حالیکه منابع حمایتی ستاد محدود است اما با برگزاری مسابقه «میدون» و ارائه برترین توانمندی‌های شرکت‌های خلاق دانش‌بنیان و حتی خانه‌های خلاق موفق نظر سرمایه‌گذاران را به اهمیت حمایت جلب خواهیم کرد.

این جلسه در حالی به پایان رسید که خانه‌های خلاق برتری که در جلسه حاضر بودند به بیان دغدغه‌های خود در این حوزه پرداختند و نیتک، آفتاب، ستاپ، ایلسا، موسیتو، پلنت و صدرامهر هفت خانه خلاقی بودند که در این مراسم مورد تقدیر قرار گرفتند.

حمایت معاونت علمی از ورود دانش‌بنیان‌ها به بازارهای صادراتی

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، صبح امروز نهم اردیبهشت ۱۴۰۴ و همزمان با دومین روز از برگزاری نمایشگاه بین‌المللی ایران اکسپو ۲۰۲۵، با حضور در جمع شرکت‌های دانش‌بنیان دارای توانمندی صادراتی از دستاوردهای این شرکت‌ها بازدید کرد.

افشین، با حضور در پاویون اختصاصی شرکت‌های دانش‌بنیان واقع در سالن خلیج‌فارس این نمایشگاه و سالن ۳۷A، ضمن بازدید از توانمندی‌ها و دستاوردهای این شرکت‌ها، بر ضرورت‌ بررسی و احصا نیازهای فعالان دانش‌بنیان برای ورود به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی تاکید کرد.

در این پاویون، ۱۰ شرکت دانش‌بنیان توانمند صادراتی، محصولات فناورانه و خدمات نوآورانه خود را به هیئت‌های تجاری خارجی معرفی می‌کنند.

«اهمیت توسعه همکاری‌های بین‌المللی» و «تسهیل مسیر صادرات محصولات دانش‌بنیان» موضوعاتی بود که افشین در خلال بازدید و گفت و گو با فعالان زیست‌بوم‌ علم و فناوری دنبال می‌کرد.

این مقام مسئول در این بازدیدها، ضمن ارزیابی مثبت از کیفیت و تنوع محصولات ارائه‌شده، بر نقش برجسته شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه صادرات غیرنفتی و ارتقاء جایگاه اقتصاد دانش‌بنیان کشور در عرصه بین‌المللی تأکید کرد.

وی، حضور فعال این شرکت‌ها در نمایشگاه‌های بین‌المللی را گامی مؤثر در راستای تحقق دیپلماسی فناوری و توسعه بازارهای هدف صادراتی دانست.

نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای تجاری و صادراتی کشور، محلی برای معرفی توانمندی‌های تولیدی و فناوری ایران به بازارهای بین‌المللی است. حضور چندین هیئت تجاری از کشورهای مختلف در این نمایشگاه، فرصتی کم‌نظیر برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی فراهم کرده است تا با ارائه نوآوری‌های خود، تعاملات اقتصادی فرامرزی را گسترش دهند.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری نیز با حمایت از برگزاری نشست‌های تخصصی، جلسات B۲B و تعامل هدفمند شرکت‌های دانش‌بنیان با هیئت‌های تجاری متناظر، نقش مؤثری در تسهیل فرآیند صادرات محصولات فناورانه ایفا کرده است.

گفتنی است، هفتمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران با حضور بیش از ۸۰۰ شرکت و ۲۰۰۰ تاجر خارجی، از ۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران آغاز شده و تا ۱۲ اردیبهشت‌ماه، از ساعت ۸ الی ۱۶ میزبان علاقمندان است.

رونمایی از ۲۸ محصول دانش‌بنیان و ۶ محصول تولید بار اول

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، اینوتکس ۲۰۲۵ امروز نهم اردیبهشت‌ماه و به مدت چهار روز در پارک علم و فناوری پردیس آغاز به کار کرد.

تورج امرایی، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، طی سخنانی گفت: معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در این دور از برگزاری اینوتکس در همکاری با جشنواره پیشگامان پیشرفت، میزبان ۲۸ شرکت دانش‌بنیان است و روزانه رونمایی از شش الی هفت محصول دانش‌بنیان را در دستور کار خود دارد و به نوعی، عصاره یکسال اکوسیستم فناوری و نوآوری را نمایندگی می‌کند.

وی ادامه داد: از بین بیش از دو هزار محصولی که برای رونمایی در این جشنواره ثبت نام کردند، پس از بررسی‌های فنی و چندین مرحله داوری، ۲۸ محصول برای رونمایی انتخاب شدند.

به گفته این مقام مسئول، از این تعداد چهار محصول در حوزه‌های الکترونیک و قدرت، پنج محصول در حوزه شیمی و پلیمر، سه محصول در حوزه نرم‌افزار، دو محصول در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی، سه محصول در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی و یازده محصول در حوزه تجهیزات و ماشین‌آلات در این جشنواره رونمایی می‌شوند.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، نوآوری، جدید بودن و نداشتن مشابه داخلی، تکمیل فرایند تجاری‌سازی، دریافت مجوزها و تأییدیه‌های فنی و عدم معرفی محصول و یا نوع ارتقایافته آن در نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و رسانه‌های داخلی و خارجی کشور را از شاخص‌های انتخاب محصولات برتر در جشنواره پیشگامان اینوتکس دانست.

امرایی همچنین خاطرنشان کرد: معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در این پاویون، میزبان ۶ محصول دانش‌بنیان دارای طرح تولید بار اول است که قرارداد آن‌ها با موفقیت خاتمه یافته است که از آن جمله می توان به شرکت اندیشه‌سازان سلامت پارسیان با ارائه محصول سانتریفیوژهای بانک خون، شرکت توربوکمپرسور تک خاورمیانه با محصول سیستم هوشمند پایش وضعیت و عیب‌یابی ناوگان توربین‌های گازی، شرکت تولیدی مبنا پیشه با محصول هیتر فلنجی ضدانفجار ۳۵ کیلووات ۴۰۰ ولت، شرکت صنعت الکترونیک امواج آبی با ساخت محصول سیستم بهینه شده کنترل سوخت توربین زوریا، شرکت آزاد فیلتر که برای تولید کیسه فیلتر فایبرگلاس با پوشش PTFE و غیره اشاره کرد.

گفتنی است طرح‌های تولیدبار اول، به دنبال طرح یک نیاز فناورانه از سوی یک دستگاه اجرایی (دستگاه های مشمول قانون مناقصات) و با تایید کارگروه تولید بار اول به صورت عدم الزام به برگزاری مناقصه، با شرکت‌های دانش بنیان منعقد می‌شود. این محصولات تولید بار اول، سابقه تولید و فروش تجاری و صنعتی در کشور نداشته و مشابه داخلی نیز ندارند.

در این راستا، معاونت علمی در دبیرخانه کارگروه تولیدبار اول ارزیابی‌های لازم را انجام می‌دهد و چنانچه تایید کند که این محصول نمونه مشابه داخلی ندارد و شرکت مجری هم از توانایی انجام پروژه برخوردار است، قرارداد منعقد و تضامین داده می‌شود.

صادرات محصولات دانش‌بنیان به نیم میلیارد دلار رسید

به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، تورج امرایی در حاشیه سومین اجلاس همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا، با اشاره به ظرفیت‌های گسترده زیست‌بوم علم و فناوری ایران، از آمادگی این زیست‌بوم برای توسعه همکاری با کشورهای عضو اتحادیه آفریقا خبر داد.

وی با ارائه گزارشی از توانمندی‌ها و زیرساخت‌های علمی و فناوری کشور، «نیروی انسانی متخصص» و «حمایت‌های دولتی» را از عوامل کلیدی در رشد و پویایی زیست‌بوم نوآوری ایران برشمرد. امرایی همچنین حوزه‌های نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، صنایع انرژی و هوش مصنوعی را از جمله زمینه‌هایی دانست که با پشتیبانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان تقویت شده‌اند.

این مقام مسئول با اشاره به وجود بیش از ده هزار و ۱۰۰ شرکت دانش‌بنیان فعال در کشور که بسیاری از آن‌ها سابقه صادرات دارند، افزود: این شرکت‌ها با تولید بیش از ۱۷ هزار محصول دانش‌بنیان، نزدیک به نیم میلیون نفر نیروی متخصص را در سطوح مختلف به کار گرفته‌اند.

به گفته وی، حدود ۶۰۰ شرکت در زیست‌بوم فناوری ایران دارای سابقه تجارت خارجی هستند و حجم صادرات محصولات دانش‌بنیان به نیم میلیارد دلار و حجم کل صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان به حدود ۲.۵ میلیارد دلار می‌رسد. درآمد کل شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار بوده و ۱۰۹ شرکت دانش‌بنیان نیز با درآمد هفت میلیارد دلاری در بورس ایران حضور دارند.

امرایی با معرفی ۱۶۶ شتابدهنده، ۳۵۰ مرکز نوآوری و ۲۳ کارخانه نوآوری در کشور، حوزه‌های دارویی، تجهیزات پزشکی، مواد شیمیایی و ماشین‌آلات (به ویژه ماشین‌آلات صنایع انرژی) را به عنوان نقاط قوت زیست‌بوم فناوری ایران و فرصتی برای توسعه همکاری با کشورهای عضو اتحادیه آفریقا معرفی کرد.

وی با بیان اینکه ایران در ۵۲ کشور جهان رابط فناوری دارد و شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در ۴ کشور از کشورهای عضو اتحادیه آفریقا به طور ویژه حضور دارند، گفت: در حال حاضر تبادل فناوری‌های مرتبط با مواد شیمیایی و تجهیزات پزشکی در حوزه‌های سلامت با اتحادیه آفریقا در حال انجام است.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی با اشاره به اینکه از مجموع ۲.۵ میلیارد دلار صادرات دانش‌بنیان کشور، تنها حدود ۲۸ میلیون دلار آن به کشورهای عضو اتحادیه آفریقا اختصاص دارد، ابراز امیدواری کرد: این میزان با توسعه همکاری‌ها افزایش یابد. وی افزود: در حوزه محصولات دانش‌بنیان، تجهیزات پزشکی و دارو بیشترین سهم را در صادرات دارند.

امرایی همچنین به نمونه‌های موفقی از همکاری ایران با کشورهای عضو اتحادیه آفریقا اشاره کرد و قرارداد یک میلیون دلاری «آی‌هیت» در کنیا را نمونه‌ای موفق دانست که تمایل به گسترش آن در سایر کشورهای آفریقایی وجود دارد. به گفته او، ۳۵ شرکت ایرانی در «آی‌هیت» در کنیا مستقر شده‌اند و بیش از ۶۴ تجهیز پزشکی مختلف، شرایط کیفی برای ورود به بازار آفریقا را پیدا کرده‌اند.

وی همچنین از آمادگی معاونت علمی برای شناسایی شرکت‌های مستعد با قیمت‌های رقابتی و کیفیت مناسب جهت حضور در کشورهای آفریقایی و همچنین حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی برای راه‌اندازی خط تولید فراسرزمینی در آفریقا خبر داد.