به گزارش ویکی تک پلاس، بهزاد اکبری، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: مسافرت تهرانی‌ها در هفته جاری، کیفیت سرویس کاربران موبایل در تهران را بهتر کرد، این نشان می‌دهد که شبکه اپراتورهای موبایل در کلان‌شهرها نیاز جدی به افزایش ظرفیت دارد.
لینک کوتاه:
به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، این نمایشگاه به‌عنوان بزرگترین رویداد سالیانه کشور در حوزه معدن از ۱۱ تا ۱۴ آبان‌ماه ۱۴۰۴ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار خواهد شد. بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، شرکت‌های فناور و نوآور عضو پارک فناوری پردیس می‌توانند در قالب پاویون منطقه بین‌المللی نوآوری ایران به معرفی توانمندی‌ها و محصولات خود بپردازند.
از مهم‌ترین ویژگی‌های حضور در این پاویون می‌توان به بازدید مدیران شرکت‌های بزرگ معدنی کشور از غرفه‌ها، فراهم شدن امکان ارائه دستاوردها و محصولات فناورانه و ارائه راهکارهای نوآورانه برای حل مسائل صنعت معدن اشاره کرد.
مهلت ثبت‌نام برای حضور در پاویون منطقه بین‌المللی نوآوری ایران تا ۳۱ شهریورماه ۱۴۰۴ اعلام شده است. علاقه‌مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره ۰۹۰۲۶۹۴۰۲۸۷ تماس حاصل کنند.
ایران به‌عنوان یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان از نظر منابع معدنی، با در اختیار داشتن حدود ۷ درصد ذخایر معدنی جهان و ۶۸ نوع ماده معدنی متنوع، از ظرفیت‌های کم‌نظیری در حوزه استخراج، فرآوری و صادرات برخوردار است.
حضور شرکت‌های فناور ایرانی در نمایشگاه ایران کانماین ۲۰۲۵ فرصتی ارزشمند برای معرفی نوآوری‌های بومی، جذب سرمایه‌گذاری، توسعه بازار داخلی و گسترش تعاملات بین‌المللی خواهد بود.
به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، پنجاه و ششمین جلسه کارگروه دائمی موضوع ماده (۳) آیین‌نامه داخلی شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان، با حضور دکتر حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور و رئیس کارگروه، برگزار شد.
در این نشست، دستور جلسات مهمی در راستای پیشبرد اهداف اقتصاد دانش‌بنیان مورد بررسی قرار گرفت. یکی از محورهای اصلی این جلسه، ارائه گزارش دبیرخانه تخصصی اعتبار مالیاتی موضوع ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان بود. این گزارش، به تشریح سازوکارهای حمایتی و مالیاتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت.
علاوه بر این، پیشنهاد دبیرخانه شورا در خصوص تعیین اهداف کمی تحقق شاخص‌های اقتصاد دانش‌بنیان، مطابق با بند «ث» ماده (۳) آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، به عنوان یکی دیگر از دستورات جلسه مورد رسیدگی قرار گرفت. این اقدام، گامی مهم در جهت سنجش و ارزیابی پیشرفت‌ها در این حوزه محسوب می‌شود.
هدف از برگزاری این جلسه، هم‌افزایی نهادهای مرتبط و رفع موانع قانونی و اجرایی، در جهت تقویت و تسریع رشد شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان در کشور عنوان شده است.
به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از صندوق نوآوری و شکوفایی، دکتر محمدصادق خیاطیان، رییس سابق صندوق نوآوری و شکوفایی در مراسم معارفه رئیس جدید صندوق ضمن تقدیر از تلاش‌های اعضای هیات عامل دور چهارم و همکاران صندوق گفت: در دوره ۲۸ ماهه هیات عامل دور چهارم، شاهد اتفاقات بسیار مهمی به‌ویژه در بُعد افزایش منابع صندوق بودیم و امروز این منابع بالغ بر ۲۱ همت است. صندوق تا پایان مرداد ۱۴۰۴ بیش از ۱۱۰ همت خدمات مالی ارائه کرده که ۷۱.۵ همت آن در دوره چهارم ارائه شد. همچنین ۴۲ درصد از کل خدمات صندوق از ابتدای تاسیس تاکنون، در یکسال نخست دولت چهاردهم محقق شد.
وی افزود: در این بازه زمانی، ۳۷۸ محصول جدید توسعه یافته، ۴۴۱ خط تولید راه‌اندازی شده، ۴۷ هزار فرصت شغلی حفظ یا ایجاد و ۲۱۰ همت رشد فروش شرکت‌های دانش‌بنیان محقق شد. همه این موفقیت‌ها، مرهون لطف خداوند و حمایت‌های رییس جمهور شهید بوده و با راهبری اعضای هیات عامل دور چهارم، همت همکاران پرتلاش صندوق، شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان زیست‌بوم این دستاوردها محقق شدند.
خیاطیان تصریح کرد: امروز بیش از گذشته باید از حوزه دانش‌بنیان حمایت کنیم، چراکه دانش‌بنیانی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است و برای حل مسائل کشور، توسعه صادرات و اشتغال نخبگان، باید توجه ویژه‌ای به این حوزه داشته باشیم.
به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از ستاد نانو، استارت‌آپ ایرانی بتماف با تمرکز بر توسعه فناوری‌های نوین ذخیره‌سازی انرژی، گامی مهم در بهبود عملکرد و ایمنی باتری‌های لیتیومی برداشته است. این استارت‌آپ توانسته با بهره‌گیری از الکترولیت‌های جامد پلیمری حاوی نانوساختارهای فلز-آلی، راهکاری نوآورانه برای غلبه بر محدودیت‌های باتری‌های متداول یون لیتیوم ارائه دهد؛ راهکاری که می‌تواند آینده خودروهای برقی و دستگاه‌های قابل حمل را تحت تاثیر قرار دهد.
جهان امروز به سرعت در حال حرکت به سمت حمل‌ونقل پایدار و انرژی‌های پاک است. در این میان، باتری‌های یون لیتیوم به‌عنوان قلب تپنده وسایل نقلیه الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی جایگاهی ویژه پیدا کرده‌اند. اگرچه این باتری‌ها به دلیل دانسیته انرژی بالاتر نسبت به همتایان خود توانسته‌اند بخش عمده‌ای از بازار جهانی را به خود اختصاص دهند، اما همچنان با مشکلاتی نظیر ایمنی پایین، زمان شارژ طولانی و محدودیت در چگالی انرژی روبه‌رو هستند. بتماف با درک این چالش‌ها، تمرکز خود را بر توسعه الکترولیت‌های جامدی گذاشته است که می‌توانند همزمان چندین ضعف کلیدی باتری‌های فعلی را برطرف کنند.
این استارت‌آپ با اتکا به توان تیم جوان و متخصص خود، موفق به تولید سلول‌های سکه‌ای آزمایشی شد که نشان دادند قابلیت رسانایی یونی بالاتر از ۳-۱۰ سیمنس بر سانتی‌متر را دارند. چنین سطحی از هدایت یونی، زمینه‌ساز تولید باتری‌هایی است که هم از نظر ایمنی و هم از نظر توان شارژ، بالاتر از نسل موجود خواهند بود. به بیان دیگر، فناوری پیشنهادی بتماف می‌تواند ظرفیت باتری‌ها را تا دو برابر افزایش داده و زمان شارژ را به کمتر از ۱۵ دقیقه کاهش دهد؛ مزیتی که تحقق آن در صنعت خودروهای برقی اهمیت زیادی دارد.
موفقیت‌های این استارت‌آپ در مرحله نمونه‌سازی اولیه ممکن شد. بتماف برای توسعه صنعتی و مقیاس‌پذیری این فناوری، نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتر است و این تیم به‌طور دقیق مسیر رشد فناوری و تجاری‌سازی را ترسیم کرده و به دنبال جذب شریک تجاری با سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی هستند.
از مهم‌ترین برنامه‌های فعلی بتماف می‌توان به تکمیل فناوری و ثبت بین‌المللی اختراع (PCT) اشاره کرد. همچنین این استارت‌آپ مذاکراتی را با سرمایه‌گذاران خارجی آغاز کرده و در کنار آن، فروش دانش فنی خود را نیز در دستور کار قرار داده است. چنین رویکردی نشان می‌دهد که بتماف علاوه بر توسعه محصول، به‌دنبال ایجاد جایگاه علمی و اقتصادی پایدار در عرصه جهانی فناوری‌های نوین باتری است.
تیم اجرایی این استارت‌آپ متشکل از افراد متخصص و باانگیزه است. نرگس نوبخت به‌عنوان مدیر فنی و اجرایی پروژه و سید حامد ابوطالبی به‌عنوان همکار کلیدی، هسته اصلی فعالیت‌های تحقیق و توسعه بتماف را شکل می‌دهند. تلاش‌های این تیم با حمایت‌های ساختاری و مالی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و همچنین ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو همراه شده است؛ حمایتی که نشان‌دهنده اهمیت راهبردی این پروژه در سطح ملی است.
بتماف در چشم‌انداز خود دستیابی به باتری‌هایی را دنبال می‌کند که نه‌تنها کارایی و ظرفیت بیشتری داشته باشند، بلکه از منظر ایمنی نیز مطمئن‌تر باشند. این استارت‌آپ امیدوار است با تجاری‌سازی فناوری الکترولیت‌های جامد نانوساختار، ایران را به یکی از بازیگران اصلی زنجیره تأمین جهانی باتری‌های پیشرفته تبدیل کند.
آینده صنعت حمل‌ونقل و انرژی به فناوری‌هایی گره خورده است که بتوانند نیاز روزافزون بشر به انرژی مطمئن و پاک را پاسخ دهند. استارت‌آپ بتماف با نوآوری‌های خود در زمینه باتری‌های لیتیومی جامد، نه‌تنها می‌تواند به بخشی از این نیاز پاسخ دهد بلکه چشم‌انداز تازه‌ای از حضور ایران در بازار رقابتی فناوری‌های نوظهور ترسیم کند.
به گزارش ویکی تک پلاس، نشست خبری اولین رویداد و نمایشگاه نوآوری دام، طیور و آبزیان (اینوفارم) با حضور دکتر مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های زیستی و سلول‌های بنیادی، دکتر ارژنگ جوادی، دبیر ستاد توسعه غذا و کشاورزی معاونت علمی ریاست جمهوری، دکتر محمدعلی ابراهیمی، رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، دکتر خمیس آبادی، رئیس مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور، دکتر محمد موافق قدیری، رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران و دکتر استیری، مدیرعامل یکی از هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری، در محل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار شد.
مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های زیستی و سلول‌های بنیادی در این نشست با اشاره به بررسی موضوع امنیت غذایی در سطح معاون اول رئیس‌جمهور، بیان کرد: پرداختن به امنیت غذایی با رویکرد فناورانه در این سطح، اتفاقی امیدوار کننده است.
به گفته وی، پیش‌تر، پاسخ‌ها به چنین مسائل اغلب سنتی و مقطعی بودند، اما امروز فرصتی برای بهره‌گیری از توان شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم شده است.
قانعی افزود: برای عرضه مؤثر فناوری، لازم است بسترهایی فراهم شود که سرمایه‌گذاران با رغبت به آن ورود کنند. همچنین، فناوری باید در دسترس، مقرون‌به‌صرفه و عملیاتی باشد و از سوی دیگر، زمینه رشد شرکت‌های دانش‌بنیان را نیز فراهم کند.
قانعی با تأکید بر اهمیت تعامل میان حاکمیت، سرمایه‌گذاران و بخش دانش‌بنیان اظهار داشت: اگر بتوان این سه ضلع را هم‌افزا کرد، بسیاری از چالش‌ها قابل حل خواهد بود.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های زیستی و سلول‌های بنیادی افزود: در برخی کشورها، سهم زیست‌فناوری از تولید ناخالص ملی به ۱۰ درصد می‌رسد و در ایران نیز می‌توان با عملکرد مؤثر، سهم تعیین‌شده ۸ درصدی در برنامه توسعه را ارتقا داد.
وی «اینوفارم» را فراتر از یک نمایشگاه توصیف کرد و توضیح داد: این رویداد می‌تواند به ترسیم نقشه راهی برای نقش‌آفرینی اقتصاد دانش‌بنیان در صنعت دام، طیور و آبزیان منجر شود.
به گفته قانعی، اگر همه بازیگران این حوزه با زبان مشترک و اهداف واحد حرکت کنند، زمینه جذب حمایت‌های حاکمیتی و مشارکت سرمایه‌گذاران فراهم خواهد شد.
ارژنگ جوادی، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان غذا و کشاورزی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه این نشست با اشاره به نقش حیاتی فناوری در کشاورزی گفت: اعتقاد ما بر این است که ستون دانش و فناوری، سقف امنیت غذایی را نگه داشته و همچنان خواهد داشت. با وجود همه محدودیت‌هایی که در منابع، ارتباطات، تجارت، اقلیم و انواع تنش‌های زیستی و غیرزیستی وجود دارد، این فناوری است که می‌تواند نجات‌بخش باشد؛ تجربه‌ای که بارها در کشورهای مختلف شاهد آن بوده‌ایم.
آبزیان منبع مهمی برای تأمین پروتئین ما محسوب می‌شوند
جوادی در ادامه به محور اصلی نشست پرداخت و عنوان کرد: موضوع اصلی این نشست و همایشی که پیرامون آن برگزار شده، حوزه آبزیان است؛ انتخابی بسیار هوشمندانه که جای تقدیر دارد. این حوزه چند ویژگی برجسته دارد. نخست، سهم قابل توجه آن در کنار دام و طیور به‌عنوان سه مؤلفه اصلی سبد غذایی کشور در تأمین پروتئین. آبزیان منبع مهمی برای تأمین پروتئین ما محسوب می‌شوند. این سهم بالا، بسته به شرایط، می‌تواند هم چالش‌زا و هم فرصت‌ساز باشد. در صورتی که فناوری به‌درستی در این حوزه به‌کار گرفته شود، می‌توان این ظرفیت را به فرصت تبدیل کرد؛ در غیر این صورت، با توجه به چالش‌هایی که در تأمین نهاده‌ها، خوراک دام، واکسن، دارو و سایر ملزومات داریم، ممکن است با مشکلات جدی روبه‌رو شویم.
وی ویژگی دوم این بخش را وابستگی بالا به نهاده‌ها و محصولات فناورانه دانست و بیان کرد: اثر فناوری در این حوزه کاملاً محسوس است. در مقایسه با سایر حوزه‌های کشاورزی نظیر زراعت یا باغداری، میزان اثرگذاری فناوری در حوزه دام و آبزیان بسیار بیشتر و ملموس‌تر است.
حوزه آبزیان به‌شدت فناوری‌پذیر است
او در ادامه سخنانش به سومین ویژگی این حوزه اشاره کرد و گفت: ما در این حوزه ظرفیت آن را داریم که به‌راحتی به خودکفایی و پایداری دست پیدا کنیم. این موضوع از نظر راهبردی برای کشور بسیار اهمیت دارد؛ چه در تولید گوشت سفید، چه تخم‌مرغ و چه در زمینه محصولات شیلاتی و آبزی. در سالهای اخیر حتی در برخی موارد موفق به صادرات نیز شده‌ایم.
جوادی همچنین یادآور شد: حوزه آبزیان به‌شدت فناوری‌پذیر است. تولیدکنندگان فعال در این بخش یا خود دانش تخصصی دارند یا به‌دنبال جذب آن هستند. آنها در نمایشگاه‌ها و عرصه‌های عرضه فناوری حضوری فعال دارند و به‌سرعت در انتقال دانش و فناوری عمل می‌کنند. این ویژگی موجب می‌شود نوآوری و فناوری، نسبت به دیگر بخش‌های کشاورزی، آسان‌تر در این حوزه نفوذ کند و جای خود را باز کند.
حمایت از طرح های برگزیده در رویداد اینوفارم
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان غذا و کشاورزی در جمع‌بندی سخنان خود تصریح کرد: اگرچه در این دوره، دکتر قانعی محوریت برگزاری این رویداد را بر عهده دارند و ما در مقام همراه و پشتیبان در کنار ایشان هستیم، اما ستاد غذا و کشاورزی نیز خود را متعهد می‌داند که بدون هیچ‌گونه منتی در این رویداد مشارکت و حمایت کند. بخش قابل توجهی از برنامه‌های سال ۱۴۰۴ که به تصویب معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری رسیده و به ما ابلاغ شده است، دقیقاً مربوط به همین حوزه است. بنابراین، ما متعهدیم از هر طرح برگزیده در این رویداد، و هرگونه حمایت موردنیاز پس از همایش، به‌طور کامل پشتیبانی به عمل آوریم.
محمدموافق قدیری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران، در نشست خبری نخستین رویداد نوآوری «اینوفارم»، با اشاره به تجربه‌ای از سفر به اتریش گفت: در بازدید از یکی از شرکت‌های بزرگ دانش‌بنیان این کشور که بعدها توسط یک شرکت آمریکایی خریداری شد و در حوزه تولید «توکسین بایندر» فعال بود، نکته‌ای از صدر اعظم اتریش شنیدم که همیشه در ذهنم مانده است. او گفت: «افتخار اتریش این است که علم صادر می‌کند و اقتصاد کشور را بر پایه صادرات دانش بنا کرده‌ایم». جالب است بدانید همین شرکت امروز به ایران نیز صادرات دارد و محصولاتش چنان برای تولیدکنندگان شیر، گوشت و تخم‌مرغ ما جذاب است که مشتریان ایرانی، یک سال پیش از تحویل، هزینه آن را پرداخت می‌کنند.
ضرورت حمایت واقعی حاکمیت از محققان و دانشمندان داخلی
قدیری ادامه داد: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید به آن توجه جدی شود، حمایت واقعی حاکمیت از محققان و دانشمندان داخلی است. آنها با ایده‌های نو و علمی می‌توانند صنعت دام، طیور و آبزیان کشور را در مسیر کاهش هزینه تمام‌شده، افزایش بهره‌وری، بهبود کیفیت محصولات و ارتقای سلامت جامعه پیش ببرند. اما این مسیر نیازمند حمایت جدی و عملیاتی از سوی دولت و نهادهای بالادستی است.
وی با اشاره به مشکلات ساختاری این صنعت افزود: طی دهه‌ها، یارانه‌های غیرهدفمند به بخش دام و طیور پرداخت شده که نتیجه آن کاهش انگیزه تولیدکنندگان برای نوآوری بوده است. سیاست‌گذاران هم عمدتاً تمرکزشان را روی نحوه توزیع این یارانه‌ها گذاشته‌اند؛ چه به شکل ارز دولتی، چه معافیت مالیاتی یا تسهیلات بانکی. این در حالی است که این بخش بیش از ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده و سزاوار توجهی جدی‌تر در حوزه فناوری و دانش‌بنیان است.
او در ادامه تأکید کرد: اگر می‌خواهیم در قالب رویدادهایی مانند «اینوفارم» شاهد سرمایه‌گذاری پایدار باشیم، ابتدا باید جذابیت لازم را برای فعالان اقتصادی فراهم کنیم. اکنون بیش از ۴۰ هزار واحد صنعتی دارای مجوز فعالیت در صنعت دام و طیور داریم، اما به دلیل همین ساختار حمایتی معیوب، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوآورانه توجیه اقتصادی ندارد. شرکت‌های دانش‌بنیان نیز در این بازار مزیت رقابتی روشنی ندارند.
قدیری اظهار داشت: سیاست‌گذاران و نمایندگان مجلس باید وارد عمل شوند تا تولیدکنندگان دانش‌بنیان در این صنعت انگیزه رشد و توسعه داشته باشند. وزارت جهاد کشاورزی نیز به‌عنوان متولی اصلی، باید نقش راهبردی‌تری در هدایت سرمایه به سمت فناوری ایفا کند.
مهاجرت ایده‌ها به خارج کشور؛ زنگ خطری جدی
قدیری با ابراز نگرانی از روند خروج ایده‌های علمی از کشور گفت: متأسفانه بسیاری از پژوهشگران و نخبگان داخلی ایده‌های خود را به شرکت‌های خارجی می‌فروشند. این یعنی ما نه‌تنها منابع انسانی، بلکه ایده‌ها و نوآوری‌هایمان را نیز از دست می‌دهیم. بیشتر این محققان مایل‌اند پروژه‌هایشان را در داخل کشور اجرا کنند، اما به دلیل بی‌توجهی یا نبود حمایت کافی، ناچار می‌شوند به سمت شرکت‌های خارجی بروند. این خلأ باید از سوی ما پر شود و واقعیت آن است که در سالهای اخیر در این زمینه کم‌کاری شده است.
او از رسانه‌ها خواست تا با پرداختن به چالش‌های این حوزه، اهمیت صنعت دام و طیور را بیشتر برجسته کنند؛ صنعتی که مستقیماً با امنیت غذایی، سلامت مردم و رشد جمعیت کشور در ارتباط است.
مرکز نوآوری خوراک آبزیان به زودی افتتاح می‌شود
قدیری در بخش پایانی سخنان خود از راه‌اندازی قریب‌الوقوع «مرکز نوآوری خوراک آبزیان» خبر داد. این مرکز با همکاری «پژوهشکده تکنولوژی» راه‌اندازی خواهد شد و به گفته او، می‌تواند بازتاب گسترده‌ای در منطقه خاورمیانه داشته باشد.
او توضیح داد: این مرکز با هدف حمایت از ایده‌های نوآورانه در زنجیره تولید محصولات پروتئینی راه‌اندازی می‌شود و تمرکز آن بر کاهش هزینه‌ها، ارتقای کیفیت تولیدات و خلق ارزش افزوده از طریق حمایت از نوآوران، سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان داخلی است. امیدواریم این گام، نقطه شروعی برای حرکت جدی‌تر صنعت دام، طیور و آبزیان کشور به‌سوی آینده‌ای فناورانه باشد.
به گزارش ویکی تک پلاس، یک تیم بین‌المللی از دانشمندان به رهبری دانشگاه «روستوک» و مرکز «هلمهولتز» در «درسدن-روسندورف» (HZDR)، به بررسی ماده تحت فشار شدید پرداختند. آنها در سال ۲۰۲۳ از لیزر قدرتمند «DIPOLE ۱۰۰-X» در مرکز لیزر الکترون آزاد پرتو ایکس اروپا (European XFEL) استفاده کردند و به نتایج قابل توجهی دست یافتند. آزمایش پیشگامانه آنها با موفقیت رفتار کربن مایع را ثبت کرد، این کار بزرگ آنها طبق گزارش مجله «نیچر» (Nature) پیش از این هرگز انجام نشده بود.
«کربن مایع»؛ کلیدی برای درک درون سیارات و آینده انرژی
«کربن مایع» به صورت طبیعی درون سیارات وجود دارد و می‌تواند نقش مهمی در فناوری‌های انرژی در آینده مانند «گداخت هسته‌ای» (nuclear fusion) ایفا کند؛ اما تا به امروز اطلاعات بسیار اندکی درباره این حالت گریزان ماده وجود داشت. علت این موضوع این مسئله است که کربن تحت شرایط عادی ذوب نمی‌شود بلکه به جای آن مستقیما از جامد به گاز تبدیل می‌شود.
ترکیبی از فشار بالا و دمای بی‌سابقه
برای تبدیل کربن به حالت مایع، به فشار بسیار زیاد و دمایی حدود ۴۵۰۰ درجه سانتی گراد نیاز است؛ یعنی بالاترین نقطه ذوب شناخته شده برای هر ماده‌ای. مدت‌ها است که مهار چنین شرایطی در محیط آزمایشگاهی غیرممکن بوده است؛ زیرا هیچ ظرف فیزیکی توانایی تحمل آن را ندارد.
جهش علمی با فشرده‌سازی لیزری
فشرده‌سازی با استفاده از لیزر، این پیشرفت مهم را رقم زد. با وارد کردن یک پالس کوتاه و شدید انرژی، لیزر DIPOLE ۱۰۰-X توانست کربن جامد را تنها برای کسری از ثانیه به مایع تبدیل کند. چالش اصلی، ثبت داده‌ها در همین لحظه کوتاه بود. با استفاده از امکانات منحصر‌به‌فرد مرکز XFEL اروپا یعنی قدرتمندترین لیزر اشعه ایکس جهان در اشنیفلد در نزدیکی هامبورگ، دانشمندان موفق شدند این حالت گذرا را به صورت زنده اندازه‌گیری کنند.
فناوری اندازه‌گیری بی‌همتا
ترکیب منحصر‌به‌فرد امکانات و زیرساخت‌های مرکز اروپایی پرتوی آزاد اشعه ایکس با لیزر پیشرفته DIPOLE ۱۰۰-X، نقشی حیاتی در موفقیت این آزمایش ایفا کرد. این لیزر (DIPOLE ۱۰۰-X) از سوی شورای تاسیسات علم و فناوری بریتانیا (STFC) توسعه داده شد و از طریق کنسرسیوم کاربران HIBEF در دسترس دانشمندان سراسر جهان قرار گرفت.
اکنون، گروهی از پیشروترین مؤسسات تحقیقاتی بین‌المللی در ایستگاه آزمایشی «HED-HIBEF» (چگالی انرژی بالا) واقع در مرکز اروپایی پرتوی آزاد اشعه ایکس (European XFEL)، برای نخستین بار توانسته‌اند فشرده‌سازی قدرتمند با لیزر را با روشی برای عکس‌برداری بسیار سریع از ساختار اتمی _ با استفاده از اشعه ایکس و آشکارساز‌های گسترده و بسیار دقیق _ ترکیب کنند.
تصویربرداری در یک میلیاردم ثانیه
در این آزمایش، پالس‌های پرانرژی لیزر DIPOLE۱۰۰-X، امواج فشاری را در نمونه جامد کربن ایجاد می‌کنند و ماده را برای چند نانوثانیه (یک میلیاردم ثانیه) به حالت مایع درمی‌آورند. در طول این مدت، نمونه در معرض تابش پالس کوتاه اشعه ایکس مرکز «European XFEL» قرار می‌گیرد. اتم‌های کربن، نور اشعه ایکس را پراکنده می‌کنند و «الگوی پراش» (diffraction) امکان بررسی آرایش اتمی در کربن مایع را فراهم می‌سازد.
کل آزمایش تنها چند ثانیه طول می‌کشد، اما بارها تکرار می‌شود: هر بار با تاخیر جزئی در پالس ایکس یا در شرایط دما و فشار متفاوت. این عکس‌های لحظه‌ای در کنار هم یک فیلم را تشکیل می‌دهند. دانشمندان با این روش توانستند گذار از فاز جامد به مایع را گام‌به‌گام دنبال کنند.
ساختاری شبیه آب و تعیین دقیق نقطه ذوب
اندازه‌گیری‌ها نشان داد که در کربن مایع، هر اتم کربن چهار همسایه نزدیک دارد؛ بنابراین ساختار اتمی آن به الماس شباهت دارد. پروفسور «دومینیک کراوس»، سرپرست کار گروه کربن این همکاری تحقیقاتی می‌گوید: «این نخستین باری است که توانسته‌ایم ساختار کربن مایع را به صورت تجربی مشاهده کنیم. آزمایش ما پیش‌بینی‌های انجام شده از سوی پیشرفته‌ترین شبیه‌سازی‌های کربن مایع را تایید می‌کند. ما با نوعی مایع پیچیده مواجهیم که ویژگی‌های ساختاری خاصی مشابه آب دارد».
دانشمندان همچنین موفق شدند نقطه ذوب کربن را با دقت بالا تعیین کنند. پیش از این، پیش‌بینی‌های نظری درباره ساختار و نقطه ذوب به طور قابل توجهی متفاوت بوده است. اما دانش دقیق در این زمینه برای مدل‌سازی سیارات، شبیه‌سازی ساختار درونی سیارات و برخی مفاهیم در تولید انرژی از طریق هم‌جوشی هسته‌ای ضروری است.
گامی بزرگ برای دانش مواد در فشار بالا
این نخستین آزمایش «لیزر DIPOLE» در مرکز لیزر الکترون آزاد پرتو ایکس اروپا همچنین آغازی برای عصری نوین در اندازه‌گیری ماده تحت فشارهای شدید است. دکتر «اولف زاستراو»، سرپرست گروه چگالی انرژی بالا در مرکز تحقیقاتی هلملتز درسدن-روزندورف می‌گوید: «اکنون ما جعبه ابزاری در اختیار داریم که به ما امکان می‌دهد ماده را در شرایطی بسیار کم نظیر با جزئیات خارق‌العاده بررسی کنیم». پتانسیل این آزمایش هنوز به پایان نرسیده است. در آینده، نتایجی که اکنون نیاز به چند ساعت آزمایش دارند، ممکن است تنها در چند ثانیه در دسترس باشند یعنی هر زمان که سیستم کنترل خودکار پیچیده و پردازش داده‌ها به اندازه کافی سریع شوند.
ویکی تک پلاس
مرجع داده های صنعتی، تجاری و فناوری
با عضویت ویژه می توانید به اطلاعات بیش از 20.000 شرکت دسترسی داشته باشید
به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از انگجت، آدام موسری مدیر اینستاگرام اعلام کرد مشکل کاهش بازدید استوری‌ها در صورت انتشار زیاد، برطرف شده است.
او در یک ویدئو گفت: «کاربران شکایت داشتند که وقتی در یک روز استوری‌های زیادی منتشر می‌کنند، بازدیدشان کاهش می‌یابد. این رفتار مورد نظر اینستاگرام نبود.» موسری توضیح داد که هرچند تضمینی برای دیده شدن همه‌ی استوری‌ها وجود ندارد، اما انتشار چند استوری در روز دیگر تأثیر منفی بر بازدید کلی، به‌ویژه استوری اول، نخواهد داشت.
این تغییر برای کاربرانی که بیشتر با دوستان خود در ارتباط‌اند چندان مهم نیست، اما برای خالقان محتوا اهمیت بالایی دارد؛ چراکه اینستاگرام مانند یوتیوب به پلتفرمی حرفه‌ای برای افزایش دسترسی و کسب درآمد تبدیل شده است.
هر تغییر الگوریتمی، حتی ساده‌ترین قابلیت‌ها مثل امکان گذاشتن نظر در استوری، می‌تواند استراتژی تولید محتوا را دگرگون کند.
به گزارش تیکنا، نشست امضای تفاهم نامه میان موسسه خیریه محک و دبیرخانه جایزه سالانه هوش مصنوعی ایران امروز در محل بیمارستان محک برگزار شد. براساس این تفاهم نامه چالش تشخیص خودکار ناهنجاری در تصاویر سی تی اسکن کودکان به عنوان یک چالش و یکی از محورهای اصلی جایزه سالانه هوش مصنوعی ایران به مسابقه گذاشته خواهد شد. هدف از این اقدام ارتقای تشخیص زودرس تومورهای مغزی کودکان برای افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های درمان است.
مسابقه سالانه هوش مصنوعی ایران (AAA) پلتفرمی ملی است که با هدف آشنایی علاقه مندان با هوش مصنوعی، گسترش دانش و توانایی ها، ایجاد شبکه ای گسترده از متخصصان هوش مصنوعی در سراسر کشور و پرورش نیروی انسانی متخصص برگزار می شود. شرکت کنندگان پس از گذراندن آموزش‌های اولیه در یک مسابقه تیمی یا فردی به حل مسائل واقعی با استفاده از هوش مصنوعی می پردازند.
سومین دوره مسابقه سالانه هوش مصنوعی ایران، ۵ محور دارد که تشخیص تومورهای مغزی کودکان، به ویژه تشخیص اولیه از طریق سی‌تی‌اسکن، یکی از مهم‌ترین موضوعات این جایزه است. براساس تفاهم نامه منعقد شده، مقرر شده است بیمارستان محک با دارا بودن دیتای قابل توجهی از اسکن‌های مغزی طبیعی و بیماران مبتلا به تومور، بستر مناسبی برای توسعه الگوریتم‌های هوش مصنوعی فراهم کند.
در این رقابت، شرکت‌کنندگان باید با استفاده از داده‌هایی که توسط موسسه محک ارائه می‌شود، مدل‌های هوش مصنوعی طراحی کنند تا بتوانند در تحلیل تصاویر سی‌تی‌اسکن به شناسایی ناهنجاری‌های مغزی کمک کنند. هر تیمی که بتواند مدل دقیق‌تری ارائه دهد، شانس بیشتری برای دریافت جایزه خواهد داشت.
تشخیص زودهنگام تومورهای مغزی کودکان با کمک هوش مصنوعی
دکتر مرتضی اشرافی، مدیر مرکز تحقیقات سرطان کودکان محک با اشاره به اهمیت رویکرد عملیاتی و واقع‌بینانه در مواجهه با مسائل، خاطره‌ای تلخ از دختر شش سالهای تعریف کرد که به دلیل تشخیص نادرست و کمبود تخصص در یک مرکز درمانی شلوغ، پس از مدتی با ضایعه بزرگی در مغز مراجعه کرد و متأسفانه جان خود را از دست داد.
اشرافی تصریح کرد: این مشکل فقط مختص ایران نیست و در بسیاری از کشورها، به ویژه در مناطقی که دسترسی به رادیولوژیست یا جراح مغز و اعصاب محدود است، دیده می‌شود. تفسیر دقیق سی‌تی‌اسکن مغز بسیار دشوار است و سرطان کودکان به دلیل نادر بودنش، ممکن است برای بسیاری از پزشکان در طول زندگی فقط چند بار اتفاق بیفتد.
وی ادامه داد: نیازمند ابزاری هستیم که همزمان با انجام سی‌تی‌اسکن، تصاویر را در یک سیستم یکپارچه تحلیل کرده و به پزشک کمک کند تا تشخیص بهتری داشته باشد و بیماری از دست نرود. این مشکل در مناطق دورافتاده و کم‌برخوردار که دسترسی به متخصصان محدود است، بیشتر دیده می‌شود. سی‌تی‌اسکن به دلیل سرعت بالا و هزینه کمتر، در موارد اورژانسی اولویت دارد، اما تفسیر آن نسبت به MRI پیچیده‌تر است و به همین دلیل کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
مدیر مرکز تحقیقات سرطان کودکان محک ضمن بیان این مطلب که مرکز تحقیقات محک با همکاری متخصصان حوزه هوش مصنوعی، تصمیم گرفته است سی‌تی‌اسکن را به عنوان چالشی مهم در زمینه تشخیص زودرس سرطان کودکان به ویژه تومورهای مغزی انتخاب کند، گفت: هدف ما فقط درمان کودکان مبتلا به سرطان نیست، بلکه ارتقای تشخیص زودرس تومورهای مغزی برای افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های درمان است.
او خاطرنشان کرد: تشخیص زودهنگام حتی با اختلاف یک هفته، می‌تواند به طور قابل توجهی پیش‌آگهی بیماران را بهبود بخشد، شانس بقا را افزایش دهد، عوارض درمان را کاهش دهد و هزینه‌ها را پایین بیاورد.
اشرافی گفت: در حال حاضر محک با همکاری جایزه سال هوش مصنوعی، تلاش می‌کند سرعت، دقت و قابلیت استفاده بالا را در این پروژه عملیاتی کند تا کودکان بیشتری در آغوش خانواده‌هایشان زندگی کنند.
مدیر مرکز تحقیقات سرطان کودکان محک، در تشریح نقش این مرکز در این پروژه هوش مصنوعی گفت: محک به عنوان قلب تپنده این طرح، مجموعه‌ای ارزشمند از داده‌های سی‌تی‌اسکن بیماران را در اختیار دارد که حاصل اعتماد سال‌ها بیماران و خانواده‌های آنهاست. این داده‌ها با حفظ کامل حریم خصوصی و ناشناس‌سازی در اختیار تیم‌های شرکت‌کننده قرار گرفته است.
او افزود: حضور متخصصان رادیولوژیست و پاتولوژیست در محک امکان برچسب‌گذاری دقیق این داده‌ها و تفکیک سی‌تی‌اسکن‌های طبیعی از موارد مربوط به تومور مغزی را فراهم می‌کند. همچنین، برنامه‌هایی برای بهره‌گیری از داده‌های مراکز درمانی دیگر از جمله مراکز تروما و درمان کودکان در دست اجرا است تا این چالش صرفاً محدود به سرطان نباشد.
اشرافی با تأکید بر اهمیت همکاری‌های میان‌رشته‌ای در دنیای امروز، اظهار داشت: در حوزه درمان دست یاری به سوی متخصصان فناوری و هوش مصنوعی دراز می کنیم تا کیفیت تشخیص و درمان بهبود یابد.
نماینده مرکز تحقیقات محک با بیان اینکه این مرکز در حال حاضر تنها نهاد تخصصی فعال در زمینه تومورهای مغزی کودکان است، گفت: ما در محک مجموعه‌ای غنی از داده‌های تصویربرداری شامل اسکن‌های مغزی نرمال و مرتبط با تومور داریم که می‌تواند به عنوان دیتای اولیه در اختیار شرکت‌کنندگان جایزه سالانه هوش مصنوعی قرار گیرد.
وی ادامه داد: پشتیبانی علمی و تخصصی این پروژه، به‌ویژه در زمینه تصویربرداری، توسط تیم‌های تخصصی بیمارستان و مرکز تحقیقات محک انجام می‌شود. ما یکی از بهره‌برداران نهایی این پروژه خواهیم بود. اگر پروژه به نتیجه برسد، می‌تواند کمک کند تا بیماران سریع‌تر شناسایی شوند و کیفیت تصمیم‌گیری درمانی ارتقاء یابد.
وی این پروژه را فصل جدیدی در فعالیت‌های مرکز تحقیقات محک دانست و ابراز امیدواری کرد که با ادامه این مسیر، بتوانند کودکان بیشتری را زودتر تشخیص داده و جان آنها را نجات دهند.
جلیل عسکری، دبیر جایزه سالانه هوش مصنوعی ایران، نیز در این نشست درباره تفاوت‌های دور سوم iAAA گفت: شرکت‌کنندگان ابتدا در یک دوره آموزشی جامع هوش مصنوعی حضور می‌یابند و سپس در قالب تیم‌های تخصصی روی مسائل واقعی صنعت کار می‌کنند. دور سوم این جایزه با تغییرات مهمی چون برگزاری رویدادهای استانی در ۱۰ استان کشور با هدف توسعه مشارکت ملی، ایجاد بخش بین‌الملل با همکاری وزارت امور خارجه و سازمان‌های جهانی همچون یونسکو، و تعریف پنج مسئله واقعی در حوزه‌های بانکداری، سلامت و سایر صنایع همراه است.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این جایزه، واقعی بودن مسائل است. این یعنی تلاش و زحمات شرکت‌کنندگان منجر به توسعه فناوری‌هایی می‌شود که امکان حل مشکلات عینی کشور را دارند. تمامی این مسائل زیر نظر کمیته علمی طراحی و تدقیق می‌شوند تا شاخص‌ها و الزامات آنها دقیقاً بر اساس جنس داده‌ها و حوزه کاربرد مشخص شوند. توسعه فناوری در این چارچوب، هدیه مشترک iAAA، محک و یونسکو به همه فرزندان این سرزمین است.
هوش مصنوعی سیستم کمک‌تصمیم‌گیری است نه جایگزین تیم درمان
آراسب احمدیان، مدیرعامل بیمارستان محک در این نشست به اهمیت نقش هوش مصنوعی و تحول دیجیتال در حوزه درمان سرطان کودکان اشاره کرد و گفت: موضوع هوش مصنوعی امروزه نه تنها یک روند جهانی بلکه پاسخی راهبردی به نیازهای واقعی حوزه سلامت است.
احمدیان با یادآوری بیش از ۲۵ سال سابقه فعالیت بیمارستان محک، تأکید کرد: این مرکز از سال ۱۳۸۵ به صورت منسجم بر اساس برنامه‌های راهبردی اداره می‌شود. در پنجمین برنامه استراتژیک بیمارستان، تحول دیجیتال به عنوان رویکرد اصلی و محور حرکت قرار گرفته است؛ رویکردی که بازتابی از تغییرات جهانی در حوزه درمان است.
مدیرعامل محک ادامه داد: در چهار محور اصلی نوآوری جهانی، حوزه درمان یکی از مهم‌ترین بخش‌ها به شمار می‌رود که به ویژه در زمینه تشخیص‌های دقیق و درمان‌های هدفمند پیشرفتهای چشمگیری داشته است. نقطه اتصال این دو حوزه تحول دیجیتال و نوآوری درمان، بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال در فرآیندهای درمانی است.
وی همچنین به ظرفیت داده‌های ارزشمند بیمارستان محک اشاره کرد و گفت: ما امروز می‌توانیم داده‌های یک مرکز فوق تخصصی سرطان کودکان را به گونه‌ای به اشتراک بگذاریم که تبدیل به الگوریتم‌های هوش مصنوعی شود. این الگوریتم‌ها به تشخیص‌های دقیق‌تر کمک می‌کنند و هوش مصنوعی از این تشخیص‌ها می‌آموزد و به مرور تقویت می‌شود.
احمدیان افزود: این مسیر، محور اصلی برنامه‌های آینده ماست و نمی‌توانیم نسبت به آن بی‌تفاوت باشیم. خوشبختانه آکادمی محک نیز به این حوزه وارد شده و همکاری مشترکی شکل گرفته است. این گام را شروعی مهم برای توسعه و پیشرفت می‌دانیم.
وی اظهار امیدواری کرد که مرکز تحقیقات محک به عنوان مرکز تخصصی این حوزه ارتقا یافته و پروژه‌های هوش مصنوعی را به طور نزدیک‌تر دنبال کند. تحول دیجیتال در درمان برای ما بسیار ارزشمند، هدفمند و با انگیزه است و امیدواریم این برنامه نقطه شروع حرکت پایدار و روبه‌جلوی محک در مسیر نوآوری‌های فناورانه باشد.
مدیرعامل محک در ادامه تاکید کرد: هدف نهایی، بهره‌برداری از این الگوریتم‌ها در داخل بیمارستان برای تشخیص‌های سریع‌تر و دقیق‌تر است و در صورت موفقیت، امکان استفاده از این فناوری در سطح ملی و نرم‌افزارهای تصویربرداری سراسر کشور فراهم خواهد شد تا بیماران زودتر شناسایی و درمان شوند.
احمدیان همچنین تأکید کرد که خروجی این سیستم هوش مصنوعی صرفاً به عنوان کمک‌تصمیم‌گیری برای پزشکان و تیم‌های تخصصی عمل می‌کند و تصمیم نهایی همواره بر عهده تیم درمان است.
حمایت معنوی از جایزه سالانه هوش مصنوعی و اهمیت رعایت اصول اخلاقی در فناوری‌های نوین
شکرچی نماینده کمیسیون ملی یونسکو در ایران در مراسم جایزه سالانه هوش مصنوعی با قدردانی از برگزارکنندگان این رویداد، با اشاره به حمایت معنوی کمیسیون از این جایزه، به تشریح چرایی مشارکت یونسکو در این حوزه پرداخت.
وی با اشاره به تصویب سند مهم توصیه‌نامه اخلاق هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۱ در سازمان یونسکو، گفت: این سند چارچوب علمی، فرهنگی و آموزشی برای توسعه هوش مصنوعی در سطح جهانی است که کشور ما نیز با برخی تحفظات به آن پیوسته است.
نماینده یونسکو در ایران تاکید کرد: تحول دیجیتال فرصت‌های بی‌نظیری را به همراه دارد، اما باید با رعایت پنج اصل اساسی حقوق بشر، عدالت، شمول‌گرایی، شفافیت و پاسخگویی از پیامدهای منفی احتمالی آن جلوگیری کرد. حفاظت از گروه‌های آسیب‌پذیر، به ویژه کودکان، از اولویت‌های کمیسیون است و حمایت از موسسه محک که سال‌ها در زمینه درمان و حمایت از کودکان مبتلا به سرطان فعالیت می‌کند، در چارچوب این اصول انجام می‌شود.
نماینده کمیسیون ملی یونسکو همچنین به چالش شکاف دیجیتال اشاره کرد و یادآور شد: یکی از دغدغه‌های مهم، دسترسی عادلانه و منصفانه به فناوری‌های نوین و استفاده شفاف از داده‌هاست. موفقیت در بهره‌برداری از فناوری‌های نوظهور، به همکاری میان‌رشته‌ای و رعایت اصول اخلاقی بستگی دارد و کمیسیون ملی یونسکو متعهد است از پروژه‌هایی حمایت کند که کیفیت زندگی اقشار آسیب‌پذیر را بهبود می‌بخشند.
وی در ادامه سخنان خود به اهمیت رعایت اصول امنیت و حریم خصوصی در استفاده از داده‌ها در حوزه درمان تاکید کرد و گفت: به کارگیری داده‌ها دو مسئله اصلی امنیت و حریم شخصی را به همراه دارد و این اصول باید در تمامی مراحل درمان، از تشخیص و برنامه‌ریزی درمان تا مراقبت و تجویز دارو به دقت رعایت شود.
وی افزود، با توجه به گفتگوهای صورت گرفته با شرکت‌کنندگان جایزه سالانه هوش مصنوعی، امیدواریم راهکارهایی که برای این رویداد طراحی می‌شوند، این اصول را به طور کامل مدنظر قرار دهند و در ارزیابی نهایی به تیم‌هایی که رعایت بیشتری از این معیارها داشته باشند امتیاز بیشتری تعلق گیرد.
نماینده یونسکو تاکید کرد: کمیسیون ملی تمایل دارد این رویدادها زمینه‌ای برای تقویت ارتباط میان اسناد بین‌المللی و زیست‌بوم فناوری کشور فراهم کنند و جایزه سالانه هوش مصنوعی فرصت بسیار ارزشمندی برای تقویت این ارتباطات است.
به گزارش ویکی تک پلاس، تحولات شتابان در عرصه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه در حوزه انرژی بادی طی دو دهه گذشته، بیانگر دگرگونی بنیادین از فناوری‌های ابتدایی با کارایی محدود به سامانه‌های پیشرفتهای است که توان تولید چندین مگاوات برق با هزینه رقابتی و قابلیت اطمینان بالا را دارا هستند. این تغییر نه‌تنها ناشی از پیشرفتهای مهندسی در طراحی پره‌ها، برج‌ها و سامانه‌های کنترل توربین‌های بادی بوده، بلکه از حمایت‌های مستمر پژوهشی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های آزمایشگاهی و صنعتی نیز بهره برده است.
دفتر فناوری‌های انرژی بادی وزارت انرژی ایالات متحده (WETO) به‌عنوان یکی از بازیگران محوری این روند با تمرکز بر ارتقای بازدهی، افزایش طول عمر تجهیزات، کاهش هزینه‌های نگهداری و تقویت قابلیت اطمینان شبکه، توانسته است صنعت انرژی بادی این کشور را از مرحله‌ای آزمایشی و نوپا به یکی از ستون‌های اصلی تولید برق پاک در جهان تبدیل کند. از این منظر، بررسی مسیر تحول و دستاوردهای این نسل جدید فناوری بادی می‌تواند تصویری روشن از آینده سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر ارائه دهد.
تحول ظرفیت و کاهش هزینه‌ها
یکی از شاخص‌ترین دستاوردهای صنعت انرژی بادی طی سالهای اخیر، افزایش ظرفیت تولید و کاهش هزینه تمام‌شده انرژی است. ظرفیت بهره‌وری نیروگاه‌های بادی که در دهه ۱۹۹۰ تنها حدود ۲۲ درصد برآورد می‌شد، امروز به میانگین حدود ۳۵ درصد رسیده است؛ یعنی بازدهی نیروگاه‌ها نزدیک به دو برابر ارتقا یافته است. این تحول نتیجه مجموعه‌ای از نوآوری‌هاست که شامل مواردی چون طراحی پره‌های بلندتر و سبک‌تر با امکان بهره‌برداری از جریان‌های بادی با ارتفاع و پایداری بیشتر، استفاده از برج‌های مرتفع‌تر به منظور دسترسی به لایه‌های پرانرژی‌تر باد و استقرار سامانه‌های کنترل هوشمند با بهره‌گیری از مدل‌سازی دینامیک سیالات محاسباتی و حسگرهای دقیق، در راستای بهینه‌سازی عملکرد توربین‌ها در شرایط متغیر جوی می‌شود.
افزون بر این، کاهش هزینه تولید هر کیلووات‌ساعت انرژی بادی از بیش از ۵۵ سنت در سال ۱۹۸۰ به کمتر از سه سنت در آمریکا، بیانگر تحولی ساختاری در اقتصاد انرژی مبتنی بر باد است. این کاهش چشمگیر هزینه، ناشی از مقیاس‌پذیری تولید، بهبود فرآیندهای ساخت، افزایش عمر مفید تجهیزات و توسعه زنجیره تأمین جهانی بوده و جایگاه انرژی بادی را در ردیف ارزان‌ترین و رقابتی‌ترین گزینه‌های تولید برق تثبیت کرده است.
توسعه نمونه‌های آزمایشی و تجاری‌سازی
نقش وزارت انرژی ایالات متحده در همکاری با صنعت برای توسعه نمونه‌های آزمایشی و تبدیل آنها به محصولات تجاری بسیار برجسته و راهبردی است. این دفتر نه‌تنها در مرحله طراحی و آزمون اولیه اجزا حضور فعال داشته، بلکه در تأمین منابع مالی، ایجاد زیرساخت‌های آزمایشگاهی و تسهیل تجاری‌سازی فناوری نیز نقشی کلیدی ایفا کرده است. نمونه بارز این روند، توربین ۱.۵ مگاواتی شرکت «GE» است که با حمایت‌های پیوسته و آزمون‌های متعدد طی دهه‌های گذشته شکل گرفت و به یکی از پرکاربردترین مدل‌های نیروگاهی در ایالات متحده و جهان بدل شد. این توربین به تنهایی نزدیک به نیمی از ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های بادی ایالات متحده را در اختیار دارد و سهم قابل‌توجهی در بازارهای بین‌المللی ایفا می‌کند.
به طور کلی، روند شکل‌گیری این موفقیت نشان می‌دهد که پیوند مؤثر میان پژوهش‌های دولتی، سرمایه‌گذاری‌های صنعتی و توانمندی‌های مهندسی می‌تواند موتور محرک اصلی برای تجاری‌سازی فناوری و ارتقای رقابت‌پذیری جهانی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر باشد.
نوآوری در اجزای کلیدی توربین‌ها
بر اساس برآوردهای صورت گرفته، تحولات فناورانه در اجزای توربین‌های بادی نیز نقشی تعیین‌کننده در افزایش بازدهی و کاهش هزینه‌ها جهانی این فناوری داشته است. به‌عنوان مثال، توسعه نوع خاصی از پره توسط شرکت «Knight and Carver » با همکاری آزمایشگاه‌های ملی ساندیا، امکان افزایش ۱۲ درصدی تولید انرژی را در نیروگاه‌های بادی فراهم ساخت. این پره با نوک منحنی و طراحی تطبیقی خود قادر است از دامنه وسیع‌تری از سرعت باد، به‌ویژه در شرایط کم‌باد، بهره‌برداری کند و پایداری عملکرد توربین را ارتقا دهد.
افزون بر این، موارد دیگری چون سرمایه‌گذاری ۴۷ میلیون دلاری وزارت انرژی امریکا در دانشگاه کلمسون برای توسعه آزمایشگاه پیشرفته آزمون سامانه‌های انتقال نیرو زمینه‌ساز ارتقای قابلیت اطمینان، کاهش خرابی‌های زنجیره‌ای در گیربکس‌ها و بهینه‌سازی هزینه‌های تولید انرژی بادی ایالات متحده شد. این مرکز آزمایشگاهی یکی از پیشرفته‌ترین مراکز جهان محسوب می‌شود که امکان آزمون سامانه‌های توان با ظرفیت چند ده مگاوات را فراهم می‌آورد.
همچنین به‌تازگی نیز ورود فناوری‌های نوین مانند چاپ سه‌بعدی در ساخت قالب پره‌ها، نه‌تنها زمان و هزینه تولید را به صورت چشمگیری کاهش داده، بلکه امکان تولید اشکال پیچیده‌تر و بهینه‌تر آیرودینامیکی را فراهم ساخته است. این تغییرات ظرفیت طراحی‌های نوآورانه را به‌طور چشمگیری افزایش داده و مسیر تجاری‌سازی سریع‌تر فناوری‌های نوین را هموار کرده است.
پژوهش‌های بزرگ مقیاس و مدل‌سازی پیشرفته
بر اساس برآوردهای صورت گرفته، مراکزی چون آزمایشگاه ملی انرژی‌های تجدیدپذیر (NREL) و مرکز ملی فناوری بادی آمریکا (NWTC) طی سالهای اخیر با توسعه ابزارهای محاسباتی پیشرفته و مدل‌سازی دقیق جریان باد، نقش مهمی در ارتقای دانش آیرودینامیک مزارع بادی ایفا کرده‌اند. این مراکز با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) و سامانه‌های شبیه‌سازی پیشرفته، توانسته‌اند اثرات متقابل جریان هوا میان توربین‌ها را بررسی و راهکارهایی عملی برای مدیریت چالش‌های موجود ارائه دهند.
مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد که با به‌کارگیری سامانه‌های کنترلی هماهنگ و الگوریتم‌های هوشمند برای تنظیم زاویه پره‌ها و سرعت چرخش، می‌توان بازده کلی مزارع بادی را تا ۵ درصد افزایش داد؛ رقمی که در مقیاس صنعتی به معنای صرفه‌جویی میلیون‌ها دلار و کاهش نیاز به ظرفیت‌های پشتیبان فسیلی است.
افزون بر این، استقرار سامانه‌های آزمون شبکه در این مراکز، امکان تحلیل جامع واکنش توربین‌ها، مبدل‌های فتوولتائیک و سامانه‌های ذخیره انرژی در برابر اختلالات شبکه را فراهم آورده است. این قابلیت برای ارتقای تاب‌آوری شبکه‌های برق در برابر شوک‌های ناگهانی و تضمین پایداری تأمین انرژی در شرایط اقلیمی و عملیاتی متغیر، اهمیتی حیاتی دارد.
فناوری توربین‌های کوچک
تحقیقات دفتر فناوری‌های انرژی بادی وزارت انرژی ایالات متحده محدود به توربین‌های مقیاس بزرگ نبوده و در حوزه توربین‌های کوچک نیز دستاوردهای مهمی به همراه داشته است. به عنوان مثال، مجموعه‌ای از توربین‌های کوچک از طریق پروژه «ارتقای رقابت‌پذیری» (CIP)، در پردیس فلتیرون کلرادو نصب و تحت آزمایش‌های دقیق قرار گرفتند تا ویژگی‌های طراحی، دوام سازه‌ای و کارایی آیرودینامیکی این نوع سامانه‌ها به‌طور جامع بررسی و بهینه‌سازی شود. این توربین‌ها با هدف پاسخگویی به نیازهای مقیاس محلی، از تأمین انرژی خانوارها و کسب‌وکارهای کوچک گرفته تا پشتیبانی از شبکه‌های خرد طراحی شده‌اند.
نتایج این آزمون‌ها نشان داده است که با ارتقای طراحی پره‌ها، بهبود سامانه‌های کنترلی و بهینه‌سازی زنجیره تأمین، می‌توان هزینه نهایی برق تولیدی را کاهش و بازدهی اقتصادی آنها را افزایش داد. این اقدامات نه‌تنها توسعه فناوری‌های مناسب برای کاربردهای توزیع‌شده را تسهیل کرده، بلکه رقابت‌پذیری اقتصادی آنها را در مقایسه با سایر منابع انرژی غیرمتمرکز به شکل محسوسی ارتقا داده است.
جمع‌بندی
نسل جدید فناوری تولید انرژی بادی اکنون در نقطه‌ای ایستاده است که نه‌تنها توانسته هزینه‌ها را به‌شدت کاهش دهد، بلکه با افزایش ظرفیت، ارتقای قابلیت اطمینان و طول عمر سامانه‌ها، جایگاه خود را در سبد انرژی جهانی تثبیت کرده است. از همین روی، به کارگیری این فناوری در کشور ایران که با چالش ناترازی انرژی دست و پنجه نرم می‌کند، راهکاری موثر و کارآمد به شما می‌رود.
از سوی دیگر با این مسئله عنایت داشت که با وجود همه دستاوردهای بزرگ به دست آمده، مسیر پیشرو نیازمند تداوم سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های نوآورانه، توسعه فناوری‌های ساخت پیشرفته مانند چاپ سه‌بعدی و تولید افزودنی، بهینه‌سازی سامانه‌های کنترل پیش‌بینانه و مدل‌سازی دینامیک جریان‌های بادی در مقیاس مزرعه است.
افزون بر این، ادغام فناوری بادی با سامانه‌های ذخیره‌سازی انرژی و شبکه‌های هوشمند برق، یکی از اولویت‌های آتی برای افزایش تاب‌آوری و پایداری تأمین انرژی جهانی به شمار می‌رود. بدیهی است که آینده صنعت بادی بیش از هر چیز به توانایی آن در پاسخ به نیازهای رو به رشد جهانی، حفظ رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی و انطباق با تحولات اقلیمی و سیاست‌های کربن‌زدایی وابسته خواهد بود.
به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از اسپیس، فوران‌های خورشیدی انفجارهایی عظیم در جو خورشید هستند که پرتوهای نیرومند و شدیدی را به بیرون پرتاب می‌کنند. رویدادهای مذکور به اختلال در عملکرد ماهواره‌ها و سیگنال‌های رادیویی منجر می‌شوند و احتمالاً خطراتی برای فضانوردان در فضا در بر دارند.
اکنون گروهی از محققان به رهبری الکساندر راسل از دانشگاه سنت اندروز در اسکاتلند گزارش داده‌اند ذرات در اتمسفر خورشید که با شراره‌های این ستاره داغ می‌شوند به دمای ۶۰ میلیون درجه سلسیوس می‌رسند که میلیون‌ها بار بالاتر از تخمین‌های پیشین است. قبلاً دمای این ذرات بین ۱۰ تا ۴۰ میلیون درجه سلسیوس تخمین زده می‌شد.
راسل در بیانیه‌ای نوشت: به نظر می‌رسد این پدیده یک قانون جهانی باشد. تأثیر آن نیز هم اکنون در فضای نزدیک زمین، بادهای خورشیدی و همچنین در شبیه‌سازی‌ها مشاهده شده است. اما تاکنون هیچ‌کس این یافته‌ها را به شراره‌های خورشیدی مرتبط نکرده بود.
ستاره شناسان از دهه ۱۹۷۰ میلادی درباره یک ویژگی عجیب در نور شراره‌های خورشیدی سردرگم بودند. وقتی نور خورشید با استفاده از تلسکوپ‌های قدرتمند به طیف‌های رنگی تجزیه می‌شود، خطوط طیفی مشخص عناصر مختلف بسیار پهن‌تر یا محوتر از نظریه‌های ارائه شده، بودند. پژوهشگران به مدت چند دهه دلیل این پدیده را آشفتگی در پلاسمای خورشید می‌دانند.
اما طبق پژوهش جدید، شواهد هیچ‌گاه به‌طور کامل با این توضیح هم‌خوانی نداشتند. گاهی اوقات پهن‌شدگی خطوط طیفی پیش از شکل‌گیری آشفتگی ظاهر می‌شد، و در بسیاری از موارد، شکل خطوط طیفی آن‌قدر متقارن بود که با جریان‌های آشفته هم‌خوانی نداشت.
راسل در پژوهش جدید یک توضیح ساده را برای این رویداد ارائه کردند و به گفته آنها ذرات خورشید تحت تأثیر شراره‌هایی هستند که بسیار داغ‌تر از تصورات پیشین هستند. محققان با استفاده از آزمایش‌ها و شبیه‌سازی‌های بازاتصال مغناطیسی(magnetic reconnection)متوجه شدند درحالیکه دمای الکترون‌ها ممکن است به ۱۰ تا ۱۵ میلیون درجه سلسیوس برسد، دمای یون‌ها از ۶۰ میلیون درجه سلسیوس فراتر می‌رود. باز اتصال مغناطیسی گسستگی و تنظیم مجدد خطوط میدان مغناطیسی است که به شراره‌ها نیرو می‌دهد.
از آنجا که چند دقیقه طول می‌کشد تا الکترون‌ها و یون‌ها گرمای خود را به اشتراک بگذارند، این شکاف دمایی به اندازه‌ای ادامه می‌یابد که رفتار شراره‌ها را شکل دهد. در چنین دمای بالایی یون‌ها با چنان سرعتی جابه‌جا می‌شوند که حرکت آنها سبب می‌شود خط‌های طیفی پهن‌تر به نظر بیایند و به این ترتیب یک معمای علم اختر فیزیک پس از حدود نیم قرن حل می‌شود.
به گزارش ویکی تک پلاس، بهزاد اکبری، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: مسافرت تهرانی‌ها در هفته جاری، کیفیت سرویس کاربران موبایل در تهران را بهتر کرد، این نشان می‌دهد که شبکه اپراتورهای موبایل در کلان‌شهرها نیاز جدی به افزایش ظرفیت دارد.
به گزارش ویکی تک پلاس و به نقل از ایندپندنت، هدف از طراحی این هوش مصنوعی، کاهش مصرف انرژی و کار بدون تراشه‌های انویدیا عنوان شده است. به گفته‌ی محققان آکادمی علوم چین، این مدل هوش مصنوعی که SpikingBrain 1.0 نام دارد، از نحوه‌ی شلیک سلول‌های عصبی موردنیاز مغز انسان تقلید می‌کند.
مدل‌های زبانی بزرگی مانند ChatGPT و LLaMA متا که به طور گسترده استفاده می‌شوند، به قانون مقیاس‌بندی وابسته هستند. این قانون نشان می‌دهد که عملکرد یک سیستم هوش مصنوعی استدلالی، با افزایش داده‌ها و بزرگ‌تر شدن مدل‌ها بهبود می‌یابد. این مدل‌ها با استفاده از تکنیکی به نام «توجه» کار می‌کنند؛ به این صورت که هوش مصنوعی به طور همزمان همه‌ی کلمات یک جمله را بررسی می‌کند تا بفهمد کدام یک برای پیش‌بینی کلمه‌ی بعدی اهمیت بیشتری دارد.
برای مثال، اگر کسی جمله‌ی «گربه بعد از دیدن غریبه زیر تخت رفت زیرا آن ترسیده بود» را وارد ChatGPT کند، مدل می‌تواند کلمات را به طور همزمان پردازش کند تا دریابد که واژه‌ی «آن» به «گربه» اشاره دارد. این روش باعث می‌شود مدل‌های هوش مصنوعی هر کلمه را با تمام کلمات دیگر مقایسه کنند. به همین دلیل، اگر درخواست کاربر بسیار طولانی باشد، مانند وارد کردن یک کتاب کامل، انرژی بیشتری مصرف خواهد شد.
مدل‌های رایج هوش مصنوعی به دلیل تعداد زیاد واژگانی که پردازش می‌کنند با چند مشکل اساسی روبه‌رو هستند؛ از جمله هزینه‌های بسیار بالای آموزش و مصرف زیاد انرژی. این مدل‌ها معمولاً بر روی پردازنده‌های گرافیکی انویدیا اجرا می‌شوند، موضوعی که باعث می‌شود امکان توسعه برای همه‌ی پژوهشگران فراهم نباشد.
محققان در این باره نوشتند: «علاوه بر ساخت مدل‌های بزرگ زبانی، توسعه آنها در پلتفرم‌های رایانشی غیر انویدیا با چالش‌های بزرگی همراه است.» آنها مدعی‌اند برای غلبه بر این محدودیت‌ها مدلی تازه ابداع کرده‌اند که از مکانیسم مغز الهام می‌گیرد.
به گفته‌ی پژوهشگران، مدل جدید به جای بررسی کل متن، تنها واژه‌های نزدیک و مرتبط را با دقت پردازش می‌کند؛ درست مانند مغز انسان که در محاوره روی محتوای جدید تمرکز می‌کند. چنین تنظیماتی می‌تواند تعادلی میان کارآمدی و دقت ایجاد کند. SpikingBrain 1.0 با استفاده از روش «توجه» قادر است ۲۵ تا ۱۰۰ برابر سریع‌تر از مدل‌های معمول هوش مصنوعی عمل کند.
این هوش مصنوعی جدید همچنین بر پایه پلتفرم تراشه چینی MetaX طراحی شده است و به جای محصولات انویدیا کار می‌کند. پژوهشگران می‌گویند این مدل به جای تکیه بر کل یک شبکه مانند ChatGPT، به صورت انتخابی به درخواست‌ها پاسخ می‌دهد و همین امر مصرف انرژی را کاهش می‌دهد.
این رویکرد امکان پیش‌آموزش مداوم با کمتر از دو درصد داده‌ها را فراهم می‌کند و در عین حال به عملکردی قابل مقایسه با مدل‌های منبع‌باز متداول دست می‌یابد. محققان مدعی هستند که SpikingBrain در برخی موارد به سرعتی بیش از ۱۰۰ برابر مدل‌های سنتی دست پیدا می‌کند.
به گزارش ویکی تک پلاس، سخنگوی ارشد دولت ژاپن، اعلام کرد: مذاکره‌کننده ارشد تعرفه‌های گمرکی ژاپن، پنجشنبه گذشته، به دلیل مذاکرات داخلی، به طور ناگهانی سفر خود را به آمریکا لغو کرد و دو طرف تلاش می‌کنند جزئیات توافقنامه ماه ژوئیه در مورد کاهش ۱۵ درصدی تعرفه واردات آمریکا از ژاپن را بررسی کنند.
روزنامه ژاپنی نیکی، به نقل از مقامات دولتی ژاپن که نامشان را فاش نکرد، نوشت: دستوربازنگری شده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، شامل تعهد ژاپن به خرید میزان بیشتری برنج آمریکایی است. این روزنامه اقتصادی نوشت: یکی از مقامات دولتی از این پیشنهاد به عنوان دخالت در امور داخلی، انتقاد کرد.
طبق گزارش روزنامه نیکی، این درخواست جدید مغایر با توافقی است که ژاپن به کاهش تعرفه‌های واردات محصولات کشاورزی نیازی ندارد.
کاخ سفید در توافقنامه ماه ژوئیه، اعلام کرد: ژاپن، خرید برنج از آمریکا را ۷۵ درصد افزایش خواهد داد. «شیگرو ایشیبا» نخست وزیرژاپن، گفت: سهم واردات برنج از آمریکا ممکن است تحت چارچوب موجود بدون تعرفه افزایش یابد اما این توافق کشاورزی ژاپن را قربانی نخواهد کرد.
مذاکره‌کننده ارشد تجاری ژاپن قرار بود در این سفر، توافق ژاپن با بسته ۵۵۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری وابسته به آمریکا از طریق وام‌ها و ضمانت‌های تحت حمایت دولت را نهایی کند که محتوای آن همچنان مبهم است.
بر اساس گزارش رویترز، مقامات ژاپنی بارها گفته‌اند که پیش از انتشار سند مشترکی در مورد جزئیات سرمایه‌گذاری، خواستار بازنگری حذف تعرفه‌ها بر کالاهای ژاپنی هستند.
به گزارش ویکی تک پلاس، بهای هر اونس طلا برای تحویل فوری با ۰.۸ درصد افزایش، به ۳۴۴۳ دلار و ۱۹ سنت رسید که بالاترین سطح از ۱۷ ژوئیه تاکنون است. این فلز گرانبها در ماه اوت ۴.۷ درصد رشد قیمت داشت.
هر اونس طلا در بازار معاملات آتی آمریکا برای تحویل در دسامبر با ۱.۲ درصد افزایش، در ۳۵۱۶ دلار و ۱۰ سنت بسته شد.
ارزش دلار ثابت ماند اما ۲.۲ درصد کاهش ماهانه نشان داد. کاهش ارزش دلار، طلا را که به ارز آمریکا قیمت‌گذاری می‌شود، برای دارندگان سایر ارزها ارزان‌تر خواهد کرد.
هزینه‌های مصرف‌کننده در آمریکا تحت تاثیر تعرفه‌های واردات کالا در ماه ژوئیه، به طور قابل‌توجهی افزایش یافت. شاخص قیمت هزینه‌های مصرف شخصی آمریکا در ژوئیه نسبت به ژوئن ۰.۲ درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲.۶ درصد افزایش یافت که مطابق با پیش‌بینی‌ها بود.
«دیوید مگر»، مدیر معاملات فلزات در شرکت «های ریج فیوچرز»، گفت: پیش‌بینی می‌کنیم که فدرال رزرو طی سال میلادی جاری، یک یا دو بار نرخ بهره را کاهش دهد که این امر به طور کلی قیمت کالاها در همه بازارها از جمله طلا و نقره، را افزایش خواهد داد.
بر اساس گزارش رویترز، معامله‌گران احتمال کاهش نرخ بهره به میزان ۲۵ واحد پایه توسط بانک مرکزی آمریکا در جلسه سیاست‌گذاری سپتامبر را به حدود ۸۹ درصد ارزیابی کردند که نسبت به ۸۵ درصد قبل از انتشار داده‌ها، افزایش یافته است.
طلای بدون بازده معمولا در محیطی با نرخ بهره پایین عملکرد خوبی دارد.
در بازار سایر فلزات ارزشمند، هر اونس نقره با ۱.۷ درصد افزایش، ۳۹ دلار و ۷۷ سنت معامله شد. بهای هر اونس پلاتین با ۰.۳ درصد افزایش، به ۱۳۶۲ دلار و ۸۶ سنت رسید و هر دو فلز افزایش ماهانه داشتند. هر اونس پالادیوم در قیمت ۱۱۰۲ دلار و هشت سنت ثابت ماند و کاهش ماهانه را ثبت کرد.
به گزارش ویکی تک پلاس، بهای هر اونس طلا برای تحویل فوری در معاملات روز جاری، بدون تغییر ماند و در ۳۳۹۰ دلار و ۹۱ سنت ایستاد. هر اونس طلا در بازار معاملات آتی آمریکا برای تحویل در دسامبر نیز در ۳۴۴۶ دلار و ۷۰ سنت ثابت ماند.
سرمایه‌گذاران اکنون منتظر انتشار شاخص قیمت هزینه‌های مصرف شخصی آمریکا هستند که روز جمعه اعلام خواهد شد.
اقتصاددانان در نظرسنجی رویترز، پیش بینی کردند شاخص قیمت هزینه‌های مصرف شخصی در ژوئیه، ۲.۶ درصد رشد کرده که مشابه با افزایش ماه قبل خواهد بود.
طبق ابزار دیده بان فدرال شرکت CME، بازارها اکنون، احتمال کاهش نرخ بهره به میزان ۲۵ واحد پایه در نشست سیاست‌گذاری فدرال رزرو در ماه میلادی آینده را بیش از ۸۸ درصد پیش بینی می‌کنند. طلا معمولا در محیطی با نرخ بهره پایین عملکرد خوبی دارد.
«جان ویلیامز»، رئیس بانک فدرال رزرو نیویورک، روز چهارشنبه، گفت: احتمالا نرخ بهره در مقطعی کاهش می‌یابد اما سیاست‌گذاران باید ببینند داده‌های اقتصادی آینده، چه چیزی را نشان می‌دهند تا تصمیم بگیرند که آیا کاهش نرخ بهره در سپتامبر مناسب است یا خیر.
بر اساس گزارش رویترز، ارزش دلار آمریکا در معاملات روز جاری، پس از اینکه معامله‌گران در پی اظهارات «ویلیامز»، پیش بینی‌ها روی کاهش نرخ بهره فدرال رزرو در ماه میلادی آینده را افزایش دادند، کاهش یافت. دلار ضعیف‌تر، طلا را برای دارندگان سایر ارزها ارزان‌تر می‌کند.
در همین حال، شبکه خبری سی‌ان‌بی‌سی به نقل از منابع آگاه گزارش داد ممکن است به زودی شکایت «لیزا کوک»، عضو هیئت مدیره فدرال رزرو، علیه تلاش دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای اخراج او مطرح شود.
«صندوق اس پی دی آر گلد تراست» که بزرگترین صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس با پشتوانه طلا در جهان است، اعلام کرد دارایی‌های این صندوق، ۰.۲۷ درصد افزایش یافت و از ۹۵۹.۹۲ تن در روز سه شنبه، به ۹۶۲.۵۰ تن در روز چهارشنبه رسید.
در بازار سایر فلزات ارزشمند، بهای هر اونس نقره با ۰.۱ درصد افزایش، به ۳۸ دلار و ۶۶ سنت رسید. بهای هر اونس پلاتین با ۰.۳ درصد کاهش، به ۱۳۴۳ دلار و ۶۹ سنت رسید و هر اونس پالادیوم با ۰.۳ درصد افزایش، ۱۰۹۴ دلار و ۴۲ سنت معامله شد.
به گزارش ویکی تک پلاس، رشد فروش به آفریقا با جهشی ۲۵ درصدی نسبت به سال قبل و رسیدن به ۱۲۲ میلیارد دلار در سال میلادی جاری، بسیار فراتر از سایر بازارهای بزرگ بوده، اما سفارش از آمریکا کاهش یافته است. صادرات چین به آفریقا از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون، بیش از کل صادرات سال ۲۰۲۰ بوده و برای اولین‌بار در آستانه عبور از ۲۰۰ میلیارد دلار، قرار دارد. پکن، بازار داخلی خود را می‌گشاید و در عین حال از فرصت تامین نیازهای زیرساختی این قاره استفاده می‌کند.
«کریستوفر بدور» از شرکت مشاوره «گیوکال دراگونومیک» مستقر در پکن گفت: صادرکنندگان چینی در سالهای اخیر، عملکرد قابل توجهی در تنوع‌بخشی به بازارهای نوظهور از جمله آفریقا، داشته‌اند. کاهش ارزش یوان در سال میلادی جاری، احتمالا صادرات چین را در کشورهای آفریقایی رقابتی‌تر کرده است.
از آنجایی که شرکت‌های چینی، قراردادهایی را برای ساخت همه چیز از راه‌آهن گرفته تا پارک‌های صنعتی در سراسر قاره آفریقا منعقد کردند، تقاضا برای ماشین‌آلات و مصالح برای تکمیل این پروژه‌ها در سال میلادی جاری، افزایش یافت. نیجریه، آفریقای جنوبی و مصر، بزرگترین خریداران آفریقایی محصولات چینی هستند. ماشین‌آلات ساختمانی در هفت ماه اول سال ۲۰۲۵، با افزایش ۶۳ درصدی نسبت به سال قبل، بیشترین رشد صادرات چین به آفریقا بود.
صادرات خودروهای سواری نسبت به سال میلادی قبل، بیش از دو برابر شده و برخی از محصولات فولادی رشد دو رقمی داشته‌اند. همچنین، سهم آفریقا از کل صادرات چین همچنان اندک و حدود ۶ درصد است که تقریبا نصف سطح صادرات آمریکا است. برخی از کالاهای صادراتی به مقصد آمریکا، احتمالا از طریق آفریقا صادر می‌شوند.
کالاهایی از بیش از ۳۰ کشور این قاره که طبق قانون رشد و فرصت آفریقا، دسترسی بدون تعرفه به بازارهای آمریکا داشتند، اکنون توسط دولت آمریکا، با طیف وسیعی از تعرفه‌ها مواجه شده‌اند.
شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین در ژوئن در مخالفت با ترامپ، گفت: چین، تعرفه واردات از تمام کشورهای آفریقایی که با آنها روابط دیپلماتیک دارد را متوقف می‌کند. دولت پکن در ژوئن، اجازه واردات محصولات کشاورزی از اتیوپی، کنگو، گامبیا و مالاوی را صادر کرد و تعداد کشورهای آفریقایی که به بازار چین دسترسی دارند را به ۱۹ کشور رساند.
طبق گزارش منتشره ماه ژوئیه دانشگاه گریفیث استرالیا و مرکز توسعه و تامین مالی سبز دانشگاه فودان شانگهای، فقط در نیمه اول سال میلادی جاری، آفریقا ۳۰.۵ میلیارد دلار قرارداد ساخت وساز با چین منعقد کرده است. این رقم، پنج برابر رقم مشابه در مدت مشابه سال ۲۰۲۵ و بیشترین میزان در بین تمام مناطقی است که در طرح زیرساختی شی جین پینگ گنجانده شده‌اند.
گزینه‌های پیشنهادی چین، مانند انرژی خورشیدی و بادی و همچنین خودروهای برقی، می‌تواند به کشورهای آفریقایی کمک کند تا بر تنگناهای انرژی غلبه کنند و آنها را به افزایش واردات از این کشور در راستای استقلال انرژی و توسعه اقتصادی سوق دهد.
با وجود اینکه بیشتر کالاهای وارداتی از آفریقا به چین با دلار قیمت‌گذاری می‌شوند اما گسترش تجارت، احتمالا به یوان کمک خواهد کرد تا در ترازنامه‌های شرکت‌ها و دولت‌ها جایگاه خود را پیدا کند. نیجریه، آفریقای جنوبی و مصر از جمله چهار کشور این قاره هستند که در حال حاضر با بانک مرکزی چین، مبادلات ارزی دوجانبه دارند.
در حال حاضر، چین هنوز با واکنش شدیدی که از سوی کشورهای سراسر جهان که از سیل کالاهای ارزان‌تر می‌ترسند، مواجه نشده، اما این یک خطر در منطقه‌ای است که از قبل نگران بدهی بیشتر به چین است، به خصوص اگر صادرات، تولیدکنندگان داخلی را کنار بگذارد. اما پکن تحت تاثیر منبع کالاهای کلیدی و بازار رشد برای شرکت‌هایش با احتیاط گام خواهد برداشت. علاوه بر این، به عرصه‌ای مرکزی برای اهداف چین در صحنه جهانی تبدیل شده است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، لورن جانستون، متخصص چین و آفریقا در شرکت مشاوره‌ای «نیو ساوت اکونومیکس» در ملبورن، گفت: آفریقا جایی است که چین، شرکت‌ها و برندهایش را جهانی می‌کند و این برای تلاش چین برای رهبری توسعه جهانی، مهم است.
به گزارش ویکی تک پلاس، پس از انتشار خبر فروش ۳.۸ درصد سهام مرسدس بنز در نیسان موتور، سهام این خودروساز ژاپنی زیان حدود ۶ درصدی ابتدای معاملات را حفظ کرد و در آستانه ثبت بدترین عملکرد روزانه از ژوئیه قرار گرفت.
کاهش ارزش سهام نیسان از زمان انتشار این خبر، سرمایه‌گذاران را در مورد چشم‌انداز رشد این شرکت، تحت تاثیر تعرفه‌ها و کاهش فروش در بازارهای کلیدی خود، با تردید مواجه کرده است. این خودروساز ژاپنی در سه ماه منتهی به ژوئن، ۵۳۵ میلیون دلار زیان ثبت کرد.
این منبع آگاه اعلام کرد: مرسدس بنز سهام نیسان خود را با قیمت ۳۴۱.۳ ین به ازای هر سهم فروخت که ۵.۹۸ درصد کمتر از قیمت ۳۶۳ ین سهام نیسان در پایان روز دوشنبه است. بر اساس داده‌های شرایط فروش که توسط رویترز مشاهده شده، این سهام با قیمت بین ۳۳۷.۵ ین تا ۳۴۱ ین عرضه شده است.
این منبع که نخواست نامش فاش شود، گفت: تقاضا از تعداد سهام فروخته شده پیشی گرفته و حدود ۷۰ درصد از سهام فروخته شده به ۱۰ سرمایه‌گذار برتر این معامله اختصاص داده شده است.
سخنگوی این خودروساز آلمانی روز دوشنبه، گفت: سهام نیسان که در سال ۲۰۱۶ به صندوق‌های بازنشستگی آن منتقل شد، اهمیت استراتژیک ندارد و این فروش را به عنوان تخلیه بازار خود توصیف کرد.
«ایوان اسپینوزا»، مدیرعامل نیسان از یک طرح تحول برای بازگرداندن سودآوری، رونمایی کرده که شامل اقداماتی مانند کاهش ظرفیت تولید جهانی از ۳.۵ میلیون، به ۲.۵ میلیون دستگاه خودرو و کاهش تعداد کارخانه‌های تولیدی از ۱۷ به ۱۰ کارخانه تا سال مالی ۲۰۲۷ می‌شود.
بر اساس گزارش رویترز، مدیرعامل نیسان، اواخر ماه گذشته، گفت: نیسان هنوز در مراحل اولیه بهبود است، اما در کاهش هزینه‌ها پیشرفت داشته است.
به گزارش ویکی تک پلاس، سوپرآلیاژها از جمله مهم‌ترین مواد در صنعت هوانوردی به‌شمار می‌روند. موتورهای هواپیما به دلیل قرار گرفتن در معرض دماهای بسیار بالا، فشارهای شدید و شرایط عملیاتی سخت، نیازمند موادی هستند که هم استحکام مکانیکی بالا داشته باشند و هم در برابر اکسیداسیون و خزش نیز مقاومت نشان دهند. در این میان، فناوری هسته‌ای به‌ویژه در حوزه پرتودهی نوترونی و گاما، امکان اصلاح ریزساختار فلزات و آلیاژها را فراهم کرده است. این فناوری موجب تغییر در توزیع عناصر آلیاژی، کاهش نقص‌های شبکه‌ای و بهبود خواص مکانیکی و حرارتی می‌شود. اهمیت این موضوع در صنعت هوانوردی به‌حدی است که بسیاری از کشورها، سرمایه‌گذاری‌های کلان در این زمینه انجام داده‌اند. در ادامه به بررسی جامع اصول، مزایا، چالش‌ها و آینده تولید سوپرآلیاژهای موتور هواپیما با فناوری هسته‌ای پرداخته خواهد شد.
ضرورت و اهمیت
ایمنی پرواز همواره در صدر اولویت‌های صنعت هوانوردی قرار داشته است. موتور هواپیما به‌عنوان قلب پرنده‌های فلزی، باید در شرایط سخت عملیاتی کارایی خود را حفظ کند. در پروازهای تجاری و نظامی، خرابی موتور می‌تواند خسارات جانی و مالی سنگینی به همراه داشته باشد. بنابراین، استفاده از سوپرآلیاژهایی با مقاومت بالا و عملکرد مطمئن، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. روش‌های سنتی متالورژی توانسته‌اند آلیاژهای پیشرفتهای مانند پایه‌نیکل و پایه‌کبالت را عرضه کنند، اما محدودیت‌هایی در بهبود بیشتر خواص وجود دارد. فناوری هسته‌ای با امکان اصلاح در سطح اتمی، راهکاری نوین برای ارتقای این آلیاژها ارائه می‌دهد. در شرایط رقابت جهانی و افزایش نیاز به موتورهای کارآمدتر و کم‌مصرف‌تر، اهمیت این فناوری بیش‌ازپیش آشکار می‌شود.
معرفی و اصول کلی فناوری
فناوری هسته‌ای در تولید سوپرآلیاژها بر پایه استفاده از پرتوهای پرانرژی است که می‌توانند ساختار داخلی فلزات را تغییر دهند. پرتودهی نوترونی در راکتورهای تحقیقاتی و پرتودهی گاما با استفاده از منابع کبالت-۶۰ یا سزیم-۱۳۷، اصلی‌ترین روش‌های مورد استفاده هستند. این پرتوها با نفوذ به داخل شبکه بلوری فلزات، موجب جابجایی اتم‌ها، ایجاد پیوندهای جدید یا حذف نقص‌های ساختاری می‌شوند. نتیجه این فرایند، آلیاژهایی با خواص ارتقایافته مانند افزایش مقاومت در برابر خزش، بهبود هدایت حرارتی و افزایش استحکام در دماهای بالاست. کنترل دقیق دوز تابش و شرایط فرایند، امکان دستیابی به خواص مطلوب را فراهم می‌کند. این اصول پایه، اساس بسیاری از نوآوری‌های متالورژی هسته‌ای در صنایع هوایی به‌شمار می‌رود.
اجزای اصلی سیستم
برای تولید سوپرآلیاژهای موتور هواپیما با فناوری هسته‌ای، چند جزء کلیدی وجود دارد. نخست، منبع پرتوزا یا راکتور تحقیقاتی است که پرتوهای نوترونی یا گاما را تولید می‌کند. دوم، محفظه پرتودهی است که آلیاژها یا نمونه‌های فلزی در آن قرار می‌گیرند. سوم، سیستم کنترل و مانیتورینگ است که شدت تابش، زمان و شرایط محیطی را به‌دقت تنظیم می‌کند. چهارم، تجهیزات حفاظتی شامل دیوارهای بتنی، سیستم‌های خنک‌کننده و سامانه‌های ایمنی است که از انتشار پرتو به محیط جلوگیری می‌کند. در کنار این اجزا، واحدهای آزمایشگاهی برای سنجش تغییرات ریزساختاری و خواص مکانیکی نقش مهمی دارند. هماهنگی این اجزا موجب می‌شود فرایند تولید به‌صورت ایمن، دقیق و قابل تکرار انجام شود.
انواع کاربردها در صنعت هوانوردی
سوپرآلیاژهای پرتودهی‌شده در بخش‌های مختلف موتور هواپیما کاربرد دارند. یکی از مهم‌ترین کاربردها در پره‌های توربین است که در معرض بالاترین دما و فشار قرار دارند. پرتودهی موجب افزایش مقاومت در برابر خزش و اکسیداسیون این پره‌ها می‌شود. بخش دیگر، محفظه احتراق است که به دمای بالا و واکنش‌های شیمیایی مقاوم‌تر می‌گردد. همچنین، دیسک‌های توربین و کمپرسور با پرتودهی خواص مکانیکی بهتری پیدا می‌کنند. حتی در بخش‌های جانبی مانند یاتاقان‌ها و اتصالات نیز این فناوری می‌تواند دوام و کارایی را ارتقا دهد. به این ترتیب، استفاده از پرتودهی هسته‌ای در تولید سوپرآلیاژها یک تحول چندجانبه در صنعت موتور هواپیما ایجاد می‌کند.
استانداردها و دستورالعمل‌های ملی و بین‌المللی
به‌کارگیری فناوری هسته‌ای در تولید سوپرآلیاژها نیازمند رعایت استانداردهای دقیق است. سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها برای ایمنی پرتودهی و کیفیت مواد تدوین کرده‌اند. در حوزه هوافضا، استانداردهایی مانند ASME و ASTM نیز الزامات سخت‌گیرانه‌ای برای آلیاژهای مورد استفاده در موتور هواپیما دارند. این استانداردها شامل کنترل دوز تابش، آزمون‌های مکانیکی و شیمیایی، و ارزیابی طول عمر قطعات هستند. در سطح ملی، هر کشور بر اساس قوانین ایمنی پرتو، چارچوب‌هایی برای بهره‌برداری از این فناوری دارد. رعایت این استانداردها نه‌تنها ایمنی کارکنان و محیط زیست را تضمین می‌کند، بلکه کیفیت و اعتمادپذیری قطعات تولیدشده را نیز به بالاترین سطح می‌رساند.
تأثیرات اقتصادی تولید سوپرآلیاژها
از منظر اقتصادی، استفاده از فناوری هسته‌ای برای تولید سوپرآلیاژها می‌تواند بسیار سودمند باشد. موتورهای هواپیما بخش بزرگی از هزینه‌های عملیاتی شرکت‌های هواپیمایی را تشکیل می‌دهند. افزایش طول عمر قطعات و کاهش نیاز به تعمیرات، موجب صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه‌ها می‌شود. علاوه بر این، سوپرآلیاژهای پرتودهی‌شده امکان طراحی موتورهایی با بازده بالاتر را فراهم می‌کنند که مصرف سوخت را کاهش می‌دهد. در بازار جهانی نیز کشورهایی که توانایی تولید این آلیاژها را دارند، از مزیت رقابتی بالایی برخوردار می‌شوند. درعین‌حال، توسعه این فناوری فرصت‌های شغلی جدیدی در زمینه مهندسی مواد، هسته‌ای و صنایع هوایی ایجاد می‌کند. این تأثیرات اقتصادی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در این حوزه توجیه‌پذیر و راهبردی است.
فرایند و روش انجام تولید با فناوری هسته‌ای
فرایند تولید سوپرآلیاژ با فناوری هسته‌ای شامل چند مرحله است. ابتدا آلیاژ پایه از عناصر مورد نظر مانند نیکل، کبالت، کروم و مولیبدن ساخته می‌شود. سپس نمونه‌های آماده در محفظه پرتودهی قرار می‌گیرند و تحت تابش نوترونی یا گاما قرار می‌گیرند. شدت و مدت پرتودهی بر اساس خواص مورد نظر تنظیم می‌شود. در طول تابش، تغییرات ساختاری در سطح اتمی رخ می‌دهد و نقص‌های شبکه‌ای کاهش می‌یابد. پس از پرتودهی، نمونه‌ها تحت آزمون‌های دقیق مکانیکی و حرارتی قرار می‌گیرند تا بهینه بودن فرایند تأیید شود. در مرحله نهایی، سوپرآلیاژهای پرتودهی‌شده برای ساخت قطعات موتور هواپیما مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فرایند نیازمند هماهنگی دقیق میان متالورژیست‌ها و متخصصان هسته‌ای است.
مزایای این روش نسبت به روش‌های سنتی
تولید سوپرآلیاژها با استفاده از فناوری هسته‌ای مزایای متعددی دارد. نخست، امکان اصلاح ریزساختار در سطح اتمی وجود دارد، درحالیکه روش‌های سنتی چنین دقتی ندارند. دوم، این روش موجب بهبود همزمان چندین ویژگی مانند مقاومت در برابر خزش، اکسیداسیون و شوک حرارتی می‌شود. سوم، پرتودهی قابلیت یکنواختی بیشتری دارد و خواص نهایی در کل قطعه همسان خواهد بود. چهارم، استفاده از فناوری هسته‌ای می‌تواند زمان و هزینه فرایندهای سنتی مانند عملیات حرارتی یا مکانیکی را کاهش دهد. این مزایا باعث شده است که بسیاری از صنایع هوایی به‌دنبال توسعه و استفاده از این روش باشند.
چالش‌ها و محدودیت‌های موجود
با وجود مزایا، فناوری هسته‌ای در تولید سوپرآلیاژها با چالش‌هایی نیز روبه‌رو است. هزینه بالای احداث و نگهداری مراکز پرتودهی یکی از موانع اصلی است. علاوه بر این، دسترسی به منابع پرتوزا یا راکتورهای تحقیقاتی محدود است و بسیاری از کشورها چنین زیرساختی ندارند. رعایت استانداردهای ایمنی پرتو نیازمند آموزش تخصصی و سرمایه‌گذاری گسترده است. همچنین، مصرف‌کنندگان ممکن است نگرانی‌هایی درباره استفاده از مواد پرتودهی‌شده داشته باشند، هرچند این نگرانی‌ها با آموزش و شفاف‌سازی قابل رفع است. از نظر فنی نیز کنترل دقیق دوز تابش و جلوگیری از آسیب‌های ناخواسته به ساختار آلیاژ، چالشی مهم محسوب می‌شود. برای غلبه بر این محدودیت‌ها، همکاری بین‌المللی، تحقیق و توسعه مداوم و سیاست‌گذاری‌های حمایتی ضروری است.
اثر این راهکار در رفع چالش‌های صنعتی
صنعت هوانوردی همواره با چالش‌هایی مانند افزایش دمای کاری موتور، کاهش مصرف سوخت و ارتقای ایمنی روبه‌رو بوده است. سوپرآلیاژهای سنتی تا حدی توانسته‌اند این مشکلات را برطرف کنند، اما محدودیت‌های ذاتی آنها مانع پیشرفت بیشتر شده است. فناوری هسته‌ای با اصلاح ریزساختار و خواص آلیاژها، راهکاری عملی برای رفع این موانع ارائه می‌دهد. برای مثال، پرتودهی می‌تواند مقاومت در برابر خزش را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد و این موضوع امکان طراحی موتورهایی با راندمان بالاتر را فراهم می‌سازد. همچنین، کاهش آسیب‌پذیری در برابر اکسیداسیون و خوردگی به افزایش عمر مفید قطعات کمک می‌کند. این فناوری موجب کاهش نیاز به تعویض مکرر قطعات و صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود.
پیشرفتهای نوین در این حوزه
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که ترکیب فناوری هسته‌ای با سایر روش‌های نوین متالورژی، نتایج چشمگیری به همراه داشته است. برای مثال، استفاده از پرتودهی نوترونی همزمان با افزودن عناصر نانوساختاری به آلیاژها، موجب بهبود چشمگیر مقاومت حرارتی شده است. همچنین، روش‌های شبیه‌سازی رایانه‌ای و مدل‌سازی کوانتومی به محققان امکان داده‌اند اثر تابش را بر ساختار اتمی به‌طور دقیق پیش‌بینی کنند. این دستاوردها موجب شده زمان و هزینه آزمایش‌های عملی کاهش یابد. از سوی دیگر، توسعه منابع پرتوزای با بازده بالاتر و سامانه‌های پرتودهی ماژولار، کارایی فرایند را افزایش داده است. این پیشرفت‌ها نویدبخش آینده‌ای است که در آن تولید سوپرآلیاژهای موتور هواپیما به‌طور گسترده با فناوری هسته‌ای انجام خواهد شد.
نقش این فناوری در ارتقای ایمنی پرواز
ایمنی پرواز ارتباط مستقیمی با کیفیت و دوام موتور هواپیما دارد. هرگونه نقص در موتور می‌تواند به حادثه‌ای فاجعه‌بار منجر شود. سوپرآلیاژهای پرتودهی‌شده به دلیل مقاومت بالاتر در برابر دما و فشار، احتمال خرابی ناگهانی را به‌شدت کاهش می‌دهند. این موضوع به‌ویژه در پروازهای طولانی‌مدت و در ارتفاع بالا اهمیت دارد. همچنین، کاهش نیاز به تعمیرات مکرر باعث می‌شود هواپیماها زمان بیشتری را در خدمت عملیاتی باشند و هزینه‌های زمین‌گیر شدن کاهش یابد. از منظر ایمنی، این فناوری می‌تواند استانداردهای جدیدی برای طراحی و بهره‌برداری از موتورهای هوایی ایجاد کند. به این ترتیب، استفاده از سوپرآلیاژهای تولیدشده با فناوری هسته‌ای به‌طور مستقیم به حفظ جان مسافران و خدمه کمک می‌کند.
اثرات زیست‌محیطی و پایداری
صنعت هوانوردی یکی از منابع مهم انتشار گازهای گلخانه‌ای است. کاهش مصرف سوخت و افزایش بهره‌وری موتور هواپیما نقش مهمی در کاهش اثرات زیست‌محیطی دارد. سوپرآلیاژهای پرتودهی‌شده با تحمل دماهای بالاتر، امکان طراحی موتورهایی با راندمان بیشتر را فراهم می‌کنند و در نتیجه مصرف سوخت و انتشار آلاینده‌ها کاهش می‌یابد. علاوه بر این، افزایش طول عمر قطعات موجب کاهش نیاز به تولید و جایگزینی مکرر آنها می‌شود که این مسئله مصرف منابع طبیعی و انرژی را کاهش می‌دهد. از منظر پایداری، این فناوری همسو با اهداف توسعه پایدار و کاهش اثرات منفی صنعت هوافضا بر محیط زیست ارزیابی می‌شود.
آینده‌شناسی و روندهای فناورانه
آینده تولید سوپرآلیاژها با فناوری هسته‌ای بسیار روشن پیش‌بینی می‌شود. روندهای جهانی نشان می‌دهد که صنایع هوایی به‌سوی استفاده از مواد سبک‌تر و مقاوم‌تر حرکت می‌کنند. فناوری هسته‌ای این امکان را فراهم می‌آورد که محدودیت‌های سنتی در طراحی آلیاژها کنار گذاشته شود. در آینده، ترکیب این فناوری با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌تواند فرایند بهینه‌سازی پرتودهی را سرعت بخشد. همچنین، توسعه راکتورهای تحقیقاتی کوچک و مراکز پرتودهی منطقه‌ای دسترسی کشورهای بیشتری را به این فناوری ممکن خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود طی دو دهه آینده، بخش بزرگی از موتورهای هواپیما با استفاده از سوپرآلیاژهای پرتودهی‌شده ساخته شوند.
نقش همکاری‌های علمی و صنعتی
موفقیت در به‌کارگیری فناوری هسته‌ای برای تولید سوپرآلیاژها نیازمند همکاری گسترده میان دانشگاه‌ها، صنایع و نهادهای دولتی است. دانشگاه‌ها تحقیقات بنیادی در زمینه اثر تابش بر ساختار مواد را انجام می‌دهند، درحالیکه صنایع هوایی تجربیات عملی خود را ارائه می‌کنند. دولت‌ها نیز با فراهم‌سازی زیرساخت‌های هسته‌ای و تدوین سیاست‌های حمایتی نقش کلیدی ایفا می‌کنند. همکاری‌های بین‌المللی نیز می‌تواند انتقال دانش و فناوری را تسهیل کند. تجربه کشورهای پیشرو نشان داده است که بدون چنین همکاری‌هایی، توسعه فناوری بسیار کند خواهد بود. در ایران نیز ایجاد شبکه‌ای از مراکز دانشگاهی، صنعتی و هسته‌ای می‌تواند مسیر توسعه این حوزه راهبردی را هموار کند.
سیاست‌گذاری و حمایت‌های دولتی
توسعه فناوری‌های راهبردی مانند متالورژی هسته‌ای بدون حمایت دولت‌ها امکان‌پذیر نیست. سیاست‌های حمایتی شامل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، اعطای وام‌های کم‌بهره به صنایع هوایی، و تدوین استانداردهای ملی هماهنگ با استانداردهای بین‌المللی است. دولت‌ها همچنین می‌توانند از طریق تأمین بودجه پروژه‌های تحقیقاتی و ایجاد مراکز تخصصی پرتودهی، زمینه رشد این فناوری را فراهم کنند. حمایت از صادرات سوپرآلیاژها و قطعات تولیدشده با این روش نیز می‌تواند انگیزه بیشتری برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند. تجربه کشورهایی مانند ژاپن و ایالات متحده نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری مناسب می‌تواند مسیر توسعه فناوری را به‌سرعت هموار کند.
توصیه‌های کاربردی برای صنایع هوایی
برای صنایع هوایی که قصد بهره‌گیری از این فناوری را دارند، چند توصیه کلیدی مطرح است: نخست، انتخاب دقیق آلیاژهای پایه که بیشترین واکنش مثبت را به پرتودهی نشان می‌دهند. دوم، همکاری نزدیک با مراکز پرتودهی و پژوهشی برای تضمین کیفیت فرایند. سوم، آموزش نیروی انسانی در زمینه ایمنی پرتو و اصول متالورژی هسته‌ای. چهارم، انجام آزمون‌های دقیق مکانیکی و حرارتی پس از پرتودهی برای اطمینان از دستیابی به خواص مطلوب. نهایتاً، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای بهبود مداوم فرایند و کشف کاربردهای جدید. رعایت این توصیه‌ها می‌تواند موفقیت استفاده از فناوری هسته‌ای در تولید سوپرآلیاژها را تضمین کند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
فناوری هسته‌ای چشم‌انداز تازه‌ای برای تولید سوپرآلیاژهای موتور هواپیما گشوده است. این فناوری با اصلاح ریزساختار آلیاژها در سطح اتمی، موجب افزایش مقاومت در برابر دما، فشار و خوردگی می‌شود و بدین‌ترتیب ایمنی و کارایی پرواز را ارتقا می‌دهد. با وجود چالش‌هایی مانند هزینه بالا و نیاز به زیرساخت‌های پیشرفته، مزایای این فناوری به‌مراتب بیشتر است. تجربه کشورهای پیشرو نشان داده است که با سرمایه‌گذاری، سیاست‌گذاری و همکاری علمی می‌توان این فناوری را به مرحله کاربرد صنعتی گسترده رساند. آینده صنعت هوانوردی وابسته به مواد جدید و کارآمد است و فناوری هسته‌ای یکی از کلیدهای اصلی این تحول به‌شمار می‌رود.
